Romke de Jong (D66): 'Regio mag minder bescheiden zijn'

Nieuw D66-Kamerlid Romke de Jong heeft tijdelijk afscheid genomen van zijn bedrijf in Friesland. Om andere ondernemers te helpen als politicus. Bijvoorbeeld met de verduurzaming van hun bedrijf. ‘Ze willen wel, maar weten vaak niet hoe.’

Waarom besluit een ondernemer zijn goedlopende ijsfabriek in Friesland in te ruilen voor een zetel in de Tweede Kamer in Den Haag? ‘Het was een megamoeilijk besluit’ zegt Romke de Jong, nieuw Kamerlid voor D66. ‘Het gaat namelijk wel om het familiebedrijf dat mijn opa is begonnen. Maar ik heb de politiek altijd leuk en interessant gevonden, en wil een maatschappelijke bijdrage leveren. Als je vindt dat er meer ondernemers in de Tweede Kamer moeten zitten, moet je zelf ook die stap willen zetten.’ Overigens is het gewoon de bedoeling dat hij na zijn Kamerlidmaatschap terugkeert naar het bedrijf, dat hij nu door anderen laat leiden. Hij is alleen nog aandeelhouder – dat is ook de regel van ‘Den Haag’. Maar het was een raar gevoel toen hij voor het laatst als directeur de deur van de fabriek achter zich dichtdeed. ‘Ik werk daar immers al sinds mijn 16de. Normaal begin ik de dag altijd ’s morgens vroeg met een ijsje, omdat we dan aan het proefdraaien zijn.’ Nu verblijft hij doordeweeks in Den Haag en komt hij voor het weekend terug naar Friesland. Op zijn kamer in de Kamer heeft hij wel een vriezertje met zijn ijs staan, voor zichzelf en om uit te delen aan collega’s.

Wie is Romke de Jong?Op zijn 16de begon Romke de Jong (37) in het familiebedrijf. Opa had een bakkerij met ijs, zijn ouders een restaurant met ijs, en hij bouwde dat uit tot een ijsfabriek. Ondertussen studeerde hij marketing management aan de Hanzehogeschool in Groningen. In 2006 werd hij als 22-jarige eigenaar van De Jong’s IJsfabriek. Politiek begon De Jong in 2010 als gemeenteraadslid voor D66 in Opsterland. In 2019 werd hij Statenlid van Fryslàn. Sinds 2021 is hij lid van de Tweede Kamer.

De Jong bood zichzelf aan bij de partij. In navolging van zijn vader, oud-wethouder, was hij al actief als gemeenteraadslid en Statenlid, maar merkte hij dat veel besluiten toch in Den Haag – en Brussel – worden genomen. ‘Ik heb gevraagd: mag ik het waarmaken in Den Haag? Ik had geen twijfels of ik in de Kamer zou komen. Het gevoel binnen D66 over de verkiezingsuitslag was goed.’ Hij heeft een economische portefeuille, met onder meer het mkb, toerisme en innovatie. Verduurzaming van het bedrijfsleven is een van zijn speerpunten. Met zijn eigen bedrijf is hij daar al vrij ver in. ‘Ondernemers vragen zich af wat het ze oplevert en of zij op hun energiekosten kunnen bezuinigen. Maar ze moeten verder kijken dan dat. Steeds meer klanten vragen om duurzame productie en producten. Daarmee kun je je onderscheiden van de concurrentie.’

Hoe wilt u ondernemers overtuigen van het nut van verduurzaming?

‘Veel mkb’ers willen wel, maar weten niet hoe. Daarom moeten er een soort boswachters komen voor ondernemers die door de bomen het bos niet meer zien, duurzaamheidscoaches die bedrijven begeleiden in het proces. Hoe ze van het gas af kunnen. Wat LED-lampen opleveren. Dat kunnen gewoon commerciële partijen zijn die ondernemers met steun van de overheid kunnen inhuren.’

Als Fries is de verhouding tussen Den Haag en de regio, de stad en het platteland, ook een belangrijk thema. Zo zou het goed zijn als in de formatie nu maar eens besloten wordt tot de aanleg van de Lelylijn tussen de Randstad en het noorden. ‘Die is goed voor de landelijke woning- en arbeidsmarkt, en levert het noorden meer bedrijvigheid op.’ Hij vindt dat de regio wel wat minder bescheiden mag zijn. ‘Voor subsidies wordt bijvoorbeeld vaak naar de provincie gekeken, maar er kan ook meer geld uit Brussel komen. Er gebeuren hier genoeg mooie dingen, in de maakindustrie, met circulaire initiatieven in Friesland en de energy valley in Groningen.’

‘Den Haag is wel wennen voor een ondernemer’

Hij wil ook ruimte maken in zijn agenda om het land in te gaan en bedrijven te bezoeken. ‘Anders ben je alleen maar in Den Haag bezig met papier, mailtjes en je beeldscherm. Debatten duren lang en leveren niet altijd een besluit op. Dat is wennen voor een ondernemer: die beslist vandaag en doet het morgen. Het helpt als Kamerleden hun voorstellen beter uitwerken en er vooraf steun voor zoeken, want uiteindelijk verwachten mensen – terecht – dat we dingen in Den Haag voor elkaar krijgen.’

Nu in de Kamer zijn natuurlijke habitat, maar eigenlijk is Romke de Jong ondernemer. Kijk maar:

Welke ondernemerswaarden heeft u meegenomen naar Den Haag?

‘Sowieso hard werken. Mijn ouders hadden een restaurant waar ze 7 dagen per week mee bezig waren. Het was hun levenswerk en -vreugde. Maar je moet ook de gezinsbalans in de gaten houden. Ik heb van ze meegekregen dat alles groeit wat aandacht krijgt. Of het nu gasten in je zaak of markten in het buitenland zijn. Als je ergens voor gaat, krijg je kansen. En afspraak is afspraak.’

De laatste tijd worden aardig wat politici getroffen door een burn-out. De Jong is daar niet bang voor. ‘Net als ondernemers maken politici ook lange dagen. Ik wil wel proberen focus te houden. Je kunt alles doen en 24 uur per dag met de politiek bezig zijn, maar je kunt ook de punten kiezen waar je het verschil kan maken.’

Geeft zichzelf een: 7

’50 dagen is nog kort, maar ik zet me vol in en neem wat ik in het land hoor mee naar Den Haag.’

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen?Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.

Stad of platteland?‘Platteland! De stad is mooi en dynamisch, met al die mensen, maar als ik aan het eind van de week door de polder naar Friesland rij, voel ik me helemaal thuis.’

Kernenergie of CO2-opslag?‘Met kernenergie schuif je het probleem door naar de volgende generatie. Dus dan maar CO2-opslag, als tussenstap naar een echte duurzame oplossing.’