Maurits von Martels (CDA) wil meer boerenverstand in de politiek

De politiek? Die kent de ondernemerspraktijk onvoldoende, vindtboeren CDA-Kamerlid Maurits von Martels. En denkt dan in makkelijke oplossingen. Kijk maar naar stikstof en PFAS.’De complexiteit van het geheel wordt niet overzien.’

Hij klinkt niet als een boer en woont op het eerste gezicht in een landhuis in het Overijsselse Dalfsen. Maar daarachter ligt de échte boerderij met zo’n 100 koeien en een B&B. Zijn moeder van 94 woont er ook, net als een 86-jarige oud-medewerker. CDA-Kamerlid Maurits von Martels is van (Duitse) adel, maar daar wil hij niet teveel de nadruk op leggen. ‘Zo’n huis vergt ook veel onderhoud. En qua investeringen geldt de boerenregel ‘achter gaat voor’: het geld gaat eerst naar het bedrijf. De lage melkprijs helpt in dat verband niet.’

Wie is Maurits von Martels?‘Slechts’ de middelbare landbouwschool heeft Maurits von Martels (59) voltooid, maar zijn toekomst was al duidelijk: in 1983 ging hij bij zijn vader in het veeteeltbedrijf, om het later over te nemen. Vanaf 2006 was hij actief in de lokale politiek van Dalfsen voor het CDA. In 2010 werd hij wethouder. Sinds 2017 zit hij in de Tweede Kamer op basis van 21.510 voorkeurstemmen.

Von Martels is er trots op om één van de weinige ondernemers in de Tweede Kamer te zijn. En iemand uit de regio in een Kamer die voor 75 procent door Randstedelingen wordt bevolkt. Hij wilde meer ‘boerenverstand’ in de Kamer brengen, zei hij toen hij zich kandidaat stelde. Op een onverkiesbare plaats werd hij met meer dan 20.000 voorkeursstemmen tóch gekozen. Natuurlijk had hij graag het landbouwdossier gedaan, maar dat is in handen van collega Jaco Geurts. In zijn eigen portefeuille zitten onder andere natuur, milieu, circulaire economie, visserij, toerisme en sport. ‘Ik ben van alle boerenmarkten thuis.’

Het is toch gangbaar dat een Kamerlid niet actief is op het vlak van zijn eigen bedrijf?

‘Dat heb ik altijd onzinnig gevonden. Ik ben juist goed ingewijd in de materie.’ Hij heeft voor het dagelijks werk een vennoot in de arm genomen. Op zondag melkt hij de koeien nog zelf. Daar geniet hij van, en hij komt tijdens het melk regelmatig op nieuwe ideeën.

Mist u het boerenleven niet?

‘Nou, ik ben natuurlijk al een lange tijd boer geweest. Ik weet wat het is om 7 dagen per week te werken en bijna nooit vakantie te hebben – tot frustratie van mijn vrouw. Het Kamerlidmaatschap levert ook veel op: je mag meepraten over belangrijke onderwerpen, ontmoet veel mensen. Maar ik mis het buitenleven wel. Dat compenseer ik een beetje door in Den Haag te lopen naar het huis van mijn zusje, waar ik doordeweeks logeer. Als Kamerlid ben je veel minder fysiek in touw, en zit je vooral bij debatten. Die kunnen inderdaad soms saai zijn.’

Over deze serieWat hebben Kamerleden en europarlementariërs met het bedrijfsleven? Beschikken ze zelf over een ondernemersgeest? In de serie Langs de meetlat in Forum komen Kamerledenen europarlementariërsvan alle partijen aan het woord over hun band met en inzet voor het bedrijfsleven en geven ze zichzelf een cijfer. Eerdere afleveringen lezen? Kijk danhier.

Hij nam het bedrijf – als jongste kind – over van zijn vader. Zijn oudere broer wilde liever boer in Canada worden. ‘Ik hoefde dus eigenlijk niet te kiezen, dat was wel makkelijk. Aan de andere kant lijkt het in Nederland toch: wil de laatste boer het licht uitdoen?’ Hij had de ambitie om in Den Haag met zijn boerenachtergrond een ‘beetje sturing’ te geven aan de discussie over de landbouw. ‘Maar de onrust is alleen maar groter geworden door de stikstofproblematiek. Die heeft geleid tot een polarisatie in de landbouw. Het CDA zou daarin onzichtbaar zijn, hoor ik ook van mensen die op mij hebben gestemd. Dat krijg je als je als middenpartij een oplossing zoekt tussen de extremen.’

Met zijn ‘brief aan Mark Rutte’ belandde Von Martels in de Tweede Kamer:

https://www.youtube-nocookie.com/embed/XPjidrdePVQ?start=2

Hij ergert zich eraan dat niemand weet wie nu precies verantwoordelijk is voor de uitstoot van stikstof. ‘Zo’n Tjeerd de Groot van D66 roept dat de veestapel gehalveerd moeten worden. Terwijl het probleem niet bij de varkens en de kippen zit, maar bij de koeien.’ Oók bij hem dus. Hij gebruikt zelf nog een gierput in plaats van een moderne installatie die minder ammoniak voortbrengt. ‘Ja, maar zo’n investering doe je voor de langere termijn. Het tempo dat de politiek wil moet realistisch zijn. Het gezegde luidt: als je rood staat, kun je niet groen doen.’ Zo weet hij niet of één van zijn drie zoons de boerderij zal overnemen. Hij denkt van niet.

Lukt het al met meer boerenverstand in de politiek?

‘De Kamer heeft de neiging om een norm in te stellen en te denken dat het dan allemaal wel goed komt. Maar de praktijk is weerbarstig. De complexiteit van het geheel wordt niet overzien. Neem bijvoorbeeld het PFAS-dossier: er wordt regelgeving over het bedrijfsleven uitgestort die niet werkbaar en uitvoerbaar blijkt. De bouw kwam helemaal stil te liggen.’

‘Politiek stelt norm en denk dat het dan goed komt’

Om te weten wat er in zijn eigen regio speelt, houdt hij met VVD-europarlementariër en streekgenoot Malik Azmani elke twee maanden een politiek spreekuur. ‘Dat kan overal over gaan, van de N35 tot sociale zekerheid en asbest. Mensen kunnen hun gevoelens kwijt. Op zo’n moment ben je écht een volksvertegenwoordiger.’

Je wordt niet altijd een leuker mens in de Kamer, merkt hij, doelend op de strijd om aandacht tussen Kamerleden. Hij wil dan niet langer dan twee termijnen blijven, ook omdat ‘je dingen niet te lang moet doen’. Minister van Landbouw zie hij zichzelf niet snel worden.

Tjeerd de Groot wil daar wel over nadenken.

‘Als Tjeerd het wil, dan wil ik het ook. Want dat moeten we zien te voorkomen.’

Geeft zichzelf een: 8 à 9

‘De inzet is er volop. Mouwen opstropen is de basis. Wat je doet, moet je met passie doen.’

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen?Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.

Veeteelt of landbouw?‘Ze hebben elkaar nodig, zeker als je naar kringlooplandbouw wilt. Maar veeteelt ligt het dichtst bij mijn hart. Mijn zoons hebben meer met landbouw.’

1,5 meter of soepeler mee omgaan?‘Binnenshuis 1,5 meter, buiten soepeler. We moeten waakzaam blijven. De tijd zal leren wat wijsheid is.’