Zo kunnen bedrijven helpen een tweede lockdown te voorkomen

Langzaamaan komt de economie steeds meer uit de corona-lockdown. Maar de dreiging van een nieuwe opleving van het virus blijft. Hoe houd je je personeel veilig aan het werk en voorkom je een tweede coronagolf? Opinieblad Forum laat in 3 grote stappen zien hoe dat je dat voor elkaar krijgt.

 

Het kabinet laat de teugels steeds meer vieren. Horeca, openbaar vervoer en andere bedrijfstakken worden voorzichtig van het slot gehaald. Maar Rutte c.s. zijn voorzichtig. Werk zoveel mogelijk thuis, waarschuwt de premier keer op keer. Maar dat kan niet altijd. Doorgaans is een bedrijf op minder dan halve kracht niet rendabel. En na weken van thuiswerken, is het goed om collega’s weer eens in levende lijve te zien en de spreken.

 

De angst van Rutte en zijn coronacrisisteam voor een tweede uitbraak is begrijpelijk. Een tweede crisis kan funest worden voor werkgevers, werknemers en de economie in het algemeen, dat denkt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het tweedegolfscenario is ook niet ondenkbaar. In China maken ze zich inmiddels op voor een tweede golf, Nieuw-Zeeland was 24 dagen coronavrij totdat het reisregime werd versoepeld en de besmetting van 650 werknemers bij een Duits slachterijconcern laat zien dat ook in bedrijven verspreiding van het virus een reëel gevaar is. Wat kan het bedrijfsleven doen?

#Stap 1 

Blijf zorgen voor goede bescherming

Mondkapjes, plexiglas, handen wassen en ontsmetten, het begint een gewoonte te worden. Boodschappen doen zonder plexiglas bij de kassa is al bijna niet meer voor te stellen. Maar die maatregelen staan aan het begin van het tegengaan van een tweede coronagolf. Directeur Stef Arentsen van Prinzen Machines in Aalten: ‘Overal in het bedrijf hebben we middelen staan waar je de handen extra kan schoonmaken en voor het schoonmaken van klinken en druktoetsen.’ En dat kun je best aan werknemers overlaten. Ook aan degenen die misschien het imago hebben dat ze daar te ‘stoer’ voor zijn. ‘De jongens op de bouwplaats zijn de hele dag met gele doekjes en glorix in de weer. Ik hoop dat ze dat na de corona ook volhouden. De schaftkeet is nog nooit zo schoon geweest’, vertelt directeur Jeroen Wienbelt van bouwbedrijf Burgy in een eerder interview in Opinieblad Forum.

Minder en anders reizen?Vijftig grote Nederlandse bedrijven, verenigd in de Coalitie Anders Reizen, beperken de reizen van hun medewerkers, ook nu de maatregelen ter verspreiding van het coronavirus zijn versoepeld. De coronacrisis heeft laten zien dat tijd- en plaatsonafhankelijk werken mogelijk is, zeggen zij. Het komt nu aan op doorpakken. Anders Reizen wil dat er ook na de crisis meer thuis gewerkt wordt. De bedrijven moedigen medewerkers aan buiten de spits te reizen of de fiets te gebruiken. Zij voelen zich verantwoordelijk om te laten zien wat zij doen om hun medewerkers gezond, veilig en duurzaam van en naar het werk te laten reizen. De coalitie wil de opgedane kennis graag delen met collega-werkgevers en de ambitie is om het aantal leden dit jaar minstens te verdubbelen. 

‘Wij zorgen voor mondkapjes voor passagiers en voor onze chauffeurs’, zegt Maarten van Driel, directeur van de Van Driel Groep. Het bedrijf verzorgt vooral zorgvervoer, vervoer van leerlingen die naar speciaal onderwijs gaan, de regiotaxi in een aantal gemeenten en het bedrijf heeft een touringcar-divisie. Die laatste tak ligt helemaal stil, maar het zorgvervoer komt weer op gang. ‘Wij laten alle passagiers in de busjes achterin instappen en er zit nu een scherm tussen chauffeur en passagiers. Na elke rit wordt alles helemaal ontsmet.’ Het bedrijf heeft ongeveer 750 busjes en personenwagens en ruim 800 man personeel. ‘Bij ons gaan er dagelijks 1.900 mondkapjes doorheen. Dat is een kostenpost van 20.000 euro per maand, dus wat dat betreft zou ik wel heel graag willen dat wij weer volop aan de bak mogen. Als onze busjes en touringcars maar halfvol mogen zijn door de anderhalve meter regel, wordt het transport twee keer zo duur.’

#Stap 2

Zorg dat werknemers verantwoord kunnen werken

Niet alleen de uitrusting, ook de werkomstandigheden moeten een coronabesmetting minimaliseren. Thuiswerken is vaak wel mogelijk voor kantoorpersoneel, maar niet in een productie-omgeving. Letten op 1,5 meer afstand tussen de werknemers is soms wel en soms niet mogelijk, er zijn dus bedrijven die in ploegendiensten zijn gaan werken of een maximum hebben gesteld aan het aantal mensen in één ruimte. Daarnaast wordt contact zoveel mogelijk gemeden met éénrichtingsroutes.

 

Anderhalve meter op kantoor en in de winkel: hoe pak je dat slim aan? Daar heeft Mijksenaar – ja die van de bewegwijzering op Schiphol – al over nagedacht. Kijk maar

 

Bij Prinzen Machines in Aalten is alles afgezet met linten. De productie is in twee ploegen verdeeld en 90 procent van het kantoorpersoneel werkt thuis. ‘In plaats van één dagploeg werken we nu met een ochtendploeg en een middagploeg’, vertelt directeur Stef Arentsen. ‘Tussen de twee ploegendiensten wordt een half uur schoon gemaakt. Kantoorpersoneel kan niet bij de productie komen, die is afgeschermd. Bezoek van buitenaf hebben we allemaal gecanceld en chauffeurs mogen niet naar binnen. We zijn streng als medewerkers ziekteverschijnselen hebben, we nemen echt nul komma nul risico.’

 

Tijd om in paniek te raken had Ronald Reunis (Lumileds China) niet toen de uitbraak van het coronavirus een feit was. Alle zeilen moesten bijgezet worden om de tent overeind te houden. En om een plan te maken voor een veilige heropening. Lees hier zijn verhaal

 

‘Wij doen al sinds het begin van de corona een temperatuurcheck bij de werknemers’, zegt Monique Mols van ASML. ‘Op zich wordt bezoek ontraden. Alleen als hun aanwezigheid écht bedrijfskritisch is, zijn anderen welkom. En die bezoekers krijgen ook een temperatuurcheck. Verder zijn de mensen opgedeeld in een team groen en een team blauw die om en om naar hun werk mogen. De laatste maand is alleen een deel van onze development-afdeling van zo’n 250 mensen wel weer op locatie. Zij merkten dat hun werk er echt onder leed dat ze alles van afstand moesten doen, hun voortgang begon daardoor te knellen. Maar tegen de rest van de 10.000 werknemers zeggen we: werk zoveel mogelijk thuis en kom naar kantoor als het nodig is. De komende weken zullen meer mensen naar kantoor kunnen komen.’

 

Besmetting in een productiebedrijf voorkomen, is best ingewikkeld. Lees hier hoe fietsfabrikant Gazelle en liftenfabrikant BoonEdam dat aanpakten

 

De opdeling in twee groepen wil ook niet zeggen dat wie naar zijn werk kan, dat zomaar mag doen. ‘We hebben een app en daar moet je je aanwezigheid van tevoren registreren. Als er wegens de veiligheidsmaatregelen teveel mensen zijn op jouw vloer, mag je niet komen. Het mag niet te vol worden wegens de 1,5 meter afstand. En als ik op kantoor ben, mag ik ook niet zomaar rondlopen, ik blijf zoveel mogelijk op mijn eigen werkvloer.’

#Stap 3

Voorkomen is beter dan genezen: testen

Belangrijk bij het voorkomen van een tweede golf is testen, testen, testen. Sinds 1 juni kan iedereen die dat wil zich laten testen. Dat gebeurt altijd bij de GGD. Voor werkgevers zou het schelen als zij ook afspraken kunnen maken met andere labs. Er zijn nog veel particuliere labs die die ongebruikte capaciteit hebben om te testen. Dat ontlast de GGD en kan ervoor zorgen dat bedrijven sneller hun hele personeel continu kunnen testen. De meeste mensen die zich de afgelopen weken niet lekker voelden, zijn niet getest en het is niet zeker dat zij dat ook gaan doen. Het is voor ondernemers en personeel interessant of de milde klachten die iemand heeft gehad een griepje was of een milde vorm van corona. De gegevens die uit die testen komen, zijn ook interessant voor de overheid, die zo een veel nauwkeuriger beeld krijgt van de verspreiding van het COVID-19-virus. Vraag is wel wie dat testen gaat betalen, de betrouwbare testen zijn ook de duurdere. Is dat de werkgever, betaalt de werknemer ook een deel of springt de overheid (deels) bij.

Facts en figures over de OLVG-appAl snel nadat de intelligente lockdown begon, werd het Amsterdamse OLVG-ziekenhuis overstroomd door bezorgde mensen die wilden weten of zij misschien het coronavirus hadden. Zoveel vragen kon het ziekenhuis niet verwerken. Daarom ging het in zee met Luscii, een Nederlands bedrijf dat diagnostische apps maakt. Samen ontwikkelden ze een speciale corona-app, waarmee mensen een eerste test kunnen doen. Een algoritme bepaalt of de ingevoerde gegevens zorgwekkend kunnen zijn en schakelt een medewerker in van één van de deelnemende ziekenhuizen.
Inmiddels is de app 175.000 keer gedownload, zijn er 125.618 actieve gebruikers, is er 57.626 keer telefonisch contact geweest op basis van protocollen, 5.180 keer de klinische RIVM-diagnose Covid vastgesteld en zijn 2.451 gebruikers genezen verklaard.

Ook het gebruik van een app wordt in het bedrijfsleven overwogen. Niet de ‘Hugo de Jonge-traceer-app’, waarmee op basis van bluetooth mensen gevolgd kunnen worden, maar een diagnostische app waarmee werknemers zichzelf kunnen monitoren. Zo is er de Coronacheckapp van Luscii en het Amsterdamse OLVG-ziekenhuis, die al door zo’n 200.000 mensen wordt gebruikt. De gebruiker vult zelf iedere dag een paar gegevens in en het algoritme bepaalt dan of het wenselijk is dat de helpdesk van een aangesloten zorginstelling contact opneemt voor nader onderzoek.

Belangrijk is wel dat bij het testen ook een link wordt gelegd met het bedrijf waar iemand werkt, zegt Petra van de Goorbergh, directeur van OVAL, de brancheorganisatie van arbodiensten. ‘Nu iedereen zich mag laten testen, zijn er potentieel 7,5 miljoen werknemers die een testuitslag kunnen krijgen van de GGD. Het is wel van belang dat een bedrijfsarts of arbodienst met werkgever en werknemer aan de slag kan bij een positieve uitslag. Minister De Jonge doet een oproep aan de GGD en het RIVM om contact op te nemen met de bedrijfsartsen, maar dat gebeurt vaak niet. Er zit geen wet- of regelgeving tussen die zo’n uitwisseling verbiedt. Het zit niet in het systeem van de GGD om partijen als arbodiensten en bedrijfsartsen te informeren. Die samenwerking is nog niet optimaal.’

 

Testen is belangrijk, maar nadenken over een manier om medewerkers straks weer veilg terug op kantoor te krijgen ook. Zo pak je dat als werkgever praktisch aan

 

De arbodiensten willen zich niet zomaar als extra schijf tussen testlab en bedrijf wringen, zegt Van de Goorbergh. ‘Wij kunnen echt iets toevoegen, wij zijn degene die contact onderhouden met een besmette werknemer en het bedrijf kennen. Een GGD weet niets van de werkplek, van de werkomstandigheden en de verhouding tussen werkgever en werknemer. Daar kunnen wij advies geven. Hoe ga je als bedrijf om met een besmetting? We kunnen advies geven over werkplekken. Ook als je denkt dat je het voor elkaar hebt, kunnen wij zien waar bijvoorbeeld gaten in het 1,5-metersysteem zitten.’

 

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.