Bij de Efteling kon de 'gewone' mens lekker ontspannen

Wat werd het leven toch fijn toen de werkweek korter werd en mensen meer vrije tijd kregen. Om te ontspannen werd er gretig gebruik gemaakt van musea, dierentuinen en pretparken. Zoals bijvoorbeeld de Efteling.

Vanaf grote hoogte kijkt Efteling-reus Langnek streng uit over het pretpark dat in de zomer van 1956 nog het Sprookjesbos heet. De pop met zijn flexibele nek hoort bij de tien sprookjestaferelen van tekenaar Anton Pieck, een van de grondleggers van het toen vier jaar jonge recreatiecomplex. Dagjesmensen uit binnen- en buitenland komen er met honderdduizenden per jaar op af.

De Efteling is in die periode niet de enige trekpleister voor Nederlanders die zin hebben in een verzetje. Musea en dierentuinen, die eerder vooral dienstdeden als wetenschappelijke centra, worden steeds geliefder als bestemmingen voor dagjes uit.

Waar die massale interesse in vermaak buiten de deur opeens vandaan komt? Simpel. ‘Gewone’ mensen hebben tijd over. Sta je in 1870 nog gemiddeld zeventig uur per week in de fabriek, in 1920 bestaat je werkweek nog maar uit 48 uur. Daar komen later de vrije zaterdag en het concept vakantie nog bij. Bovendien hebben de meesten er met de toegenomen welvaart van na de Tweede Wereldoorlog nu het geld voor.

De overheid ziet brood in de vrijetijdsindustrie en maakt er sinds 1941 landelijk beleid op. Er ontstaan kansen voor ondernemers. Zo ziet Center Parcs eind jaren zestig het daglicht als ‘Sporthuis Centrum’ aan de Maas in Limburg en komen er voor badgasten hotels en restaurants aan de kust. Ook wordt er ingezet op buitenlandse toeristen met de promotie van de Keukenhof, de Zaanse Schans, Giethoorn en het Rijksmuseum.

Daaruit komt een toeristische sector voort die vandaag de dag van grote waarde is voor Nederland. Het toerisme leverde vorig jaar 30 miljard euro op, wat neerkwam op 4,4 procent van het bruto binnenlands product. Een deel daarvan is op conto van de Efteling, waar tegenwoordig elk jaar zo’n 5 miljoen bezoekers uit alle windstreken op afkomen. Langnek staat er nog steeds, zij het met een ander, minder streng kijkend hoofd dan in 1956.

125 jaar VNO-NCWIn het jubileumjaar van VNO-NCW zetten we niet onszelf, maar ondernemend Nederland centraal. We gaan we terug in de tijd, op zoek naar sleutelmomenten in de geschiedenis van 125 jaar ondernemen. Hoe hebben ondernemers, groot en klein, hun stempel gedrukt op de samenleving? Welke producten hebben onze wereld voor altijd veranderd? En is het ondernemerschap zélf ook veranderd? Dat vertellen we aan de hand van negen foto’s. Dit keer deel 4: Hoe de Efteling het leven van de ‘gewone’ mens wat vrolijker maakte.