Renate Westdijk: 'Ik ben om: er moet een topvrouwenquotum komen'

De kleinste genderkloof, veel topvrouwen en vrouwen met voltijdsbanen. In IJsland! Het kan dus wél, zegt de Friese ondernemer Renate Westdijk. Zij ging met het VNO-NCW MKB Vrouwennetwerk op handelsmissie naar IJsland. ‘IJslandse mannen zijn gelukkiger nu de rollen evenwichtiger verdeeld zijn.’

Hoe is het in IJsland?

‘Het is hier fantastisch, maar wel donker om deze tijd van het jaar. Wij zien bijna geen daglicht. Er heerst hier nu een soort atmosfeer van rust en begrip. Wel fijn.’

Wie is Renate Westdijk? Renate Westdijk is directeur-eigenaar van Enwestdijk | mensen motivatie mobiliteit in Leeuwarden. Daarnaast is ze bestuurslid van VNO-NCW Friesland. Met Platform VrouwenNetwerken reisde ze mee naar IJsland.

Hebt u daar als Nederlandse ondernemer iets zakelijks te zoeken?

‘Ja, dat denk ik inmiddels wel. Ik heb gemerkt dat IJsland zoekt naar mogelijkheden op het gebied van life science, data centers, toerisme, groene energie en food. Ze zijn dol op samenwerking, er staan opvallend veel internationale hoofdkantoren van buitenlandse partners in de hoofdstad Reykjavik. Maar we zijn hier ook om te kijken hoe IJsland de gender gap, het verschil tussen mannen en vrouwen in de maatschappij, aanpakt. IJsland heeft wereldwijd de kleinste kloof.’

Vertelt u eens: hoe doen ze dat in IJsland?

‘Het is begonnen in 1975. Toen zijn de vrouwen hier massaal de straat op gegaan voor gelijkberechtiging. De topvrouwen die we hier hebben gesproken zijn de dochters van die activistengeneratie. In 2000 is het omslagpunt gekomen toen het zwangerschapsverlof werd aangepast. Nu heeft de moeder drie maanden verlof, daarna de vader drie maanden en de drie maanden daarna mogen de ouders zelf verdelen. Tot slot werd in 2013 de wet van kracht dat 40 procent van de posten in het bestuur van bedrijven gevuld moet worden door vrouwen. En sinds begin dit jaar is er wetgeving voor gelijke beloning die onafhankelijk wordt gecontroleerd.’

Bekijk hier ook het filmpje dat over de reis naar IJsland werd gemaakt

Oei, een quotum. Dat ligt moeilijk in Nederland.

‘Ik moet je zeggen, ik was daar nooit voor. Ik vond dat vrouwen de top op eigen kracht moeten bereiken. Maar ik heb de argumenten hier aangehoord en ik ben om. Ik denk dat ook in Nederland een quotum verstandig is. Niet alleen om de vrouwen, maar ook omdat het vrouwen aanspoort om zich op de arbeidsmarkt te begeven. In de toekomst hebben we iedereen nodig. In IJsland is het heel normaal voor moeders om een voltijdsbaan te hebben omdát de manier waarop mannen en vrouwen in de maatschappij functioneren gelijker is. En de vrouwen zijn echt niet mannelijker geworden. Ze zien er uit om jaloers op te worden.’

‘In IJsland vrouwen massaal de straat op gegaan voor gelijkberechtiging. en Dat heeft gewerkt’

Nou ja, IJsland is klein en een eiland. Nederland is toch anders.

‘Er wonen hier 330.000 mensen, ongeveer net zoveel als in de stad Utrecht. Maar in Nederland kennen alle topmensen elkaar toch ook? In IJsland hebben ze het ook heel lang op de Nederlandse manier geprobeerd, met stimuleren en intrinsieke motivatie, maar dat helpt gewoon niet. Zo’n quotum is nodig om te zorgen dat vrouwen er komen. Dat hoeft niet voor altijd te zijn, je kunt het quotum afschaffen als het doel is bereikt.’

Wat vinden de IJslandse mannen er eigenlijk van?

‘Ha, ik ben nu op de universiteit in Reykjavik en toevallig loopt er net een mannelijk professor achter me langs met een kind op de arm. Het moederbedrijf van Stork heeft hier een kinderspeelhoek voor als het je zelf even niet lukt om iets te regelen. De mannen die ik sprak, zeggen dat ze als IJslander gelukkiger zijn nu de rollen evenwichtiger verdeeld worden. Het gaat er ook niet om dat het voor vrouwen beter wordt, het moet ook beter worden voor mannen.’

Vooruit, omdat het kan: een filmpje over IJsland