Dit hád een nieuw pensioenakkoord kunnen oplossen

Kort door de bocht is het huidige pensioenstelsel niet meer toegesneden op de huidige arbeidsmarkt. Gepensioneerden, jongeren, lager opgeleiden, zzp’ers en werkgevers zijn daar de dupe van. Daarom werkten vakbonden en werkgevers jarenlang aan een moderner pensioenstelsel. Nu een pensioenakkoord van de baan lijkt, blijven deze problemen voorlopig bestaan.

  

Gepensioneerden

Waar blijft die indexatie?!

Leuk, die ‘belofte’ van 70 procent van je gemiddeld verdiende loon als pensioen, maar in de praktijk is dat geen harde zekerheid. Bovendien heb je er weinig aan als je pensioen jaren achter elkaar niet meegroeit met de inflatie. In die situatie zitten veel gepensioneerden nu al jaren en in het huidige stelsel is er nog geen uitzicht op verbetering. Pensioenfondsen zijn namelijk verplicht om hoge buffers aan te houden om zo’n gegarandeerd pensioen te mogen beloven. Hoe lager de langetermijnrente is waarmee pensioenfondsen moeten rekenen, hoe lastiger het is om deze buffer op te bouwen. Dat geld kan dus niet belegd worden om pensioenen te verhogen. De pensioenpremies verhogen om alsnog te kunnen indexeren, zet ook niet veel zoden aan de dijk. Dat betekent dat niet alleen de indexatie voor veel fondsen een probleem is geworden, maar dat er her en der zelfs moet worden gekort op de pensioenen. Bijvoorbeeld in de zorg en in de metaal komt dat moment steeds dichterbij. 

 

het moment waarop er gekort moet worden op pensioen komt steeds dichterbij 

 

Jongeren

Wie betaalt straks nog voor mij?

Jongeren ‘subsidiëren’ in veel van de huidige pensioenregelingen hun oudere collega’s. Een deel van hun pensioenpremie wordt namelijk gebruikt voor de pensioenopbouw van oudere werknemers. Voor jongeren geldt immers dat elke ingelegde euro nog heel lang kan renderen. Voor oudere werknemers geldt dit niet en dus betalen jongeren volgens de ‘doorsneesystematiek’ mee aan de pensioenopbouw van ouderen. Geen probleem als je ervan uitgaat dat iedere jongere straks vanzelf een oudere werknemer wordt binnen dezelfde pensioenregeling en dan zelf gesubsidieerd gaat worden. Alleen: voor wie geldt nog dat-ie z’n leven bij dezelfde baas of in dezelfde sector of zelfs maar op hetzelfde soort contract blijft werken?

 

Zzp’ers

Hoe zit het met míjn pensioen?

Veel zzp’ers beginnen hun carrière als werknemer en gaan op latere leeftijd aan de slag als zelfstandige. Niks mis mee natuurlijk, maar als jonge werknemer hebben ze wel via de – daar is-ie weer – ‘doorsneesystematiek’ de pensioenopbouw van hun oudere collega’s gesubsidieerd. Daar gaan ze als zelfstandige dus niks van terugzien, ook al omdat jezelf als zzp’er vrijwillig aansluiten bij een pensioenregeling meestal niet mogelijk is. Start je jong en stop je halverwege, dan heb je dus teveel betaald voor het pensioen dat je hebt opgebouwd.

 

nu subsidiëren jongeren hun oudere collega’s. maar of je zelf ook ooit gesubsidieerd wordt

 

Lager opgeleiden

Waarom moet ik de carrièremakers subsidiëren?

Ben je niet zo van het leren en begin je al vroeg met werken dan subsidieer je als jongere werknemer met de huidige doorsneepremie extra lang je oudere collega’s. Hoger opgeleiden beginnen vaak wat later met werken en dragen dus pas vanaf een later moment een deel van hun premie af. Ze dragen die pensioenpremie af als hun loon nog relatief laag is, maken daarna carrière en verdienen dus na hun 45ste meer en bouwen dan ook meer pensioen op. Juist in die jaren krijgen ze dus, in euro’s, een grotere bijdrage voor hun pensioenopbouw van jongeren (en ook meer dan ze zelf in hun jonge jaren hebben bijgedragen aan de pensioenopbouw van anderen). Leuk voor de hoger opgeleide carrièremaker, maar niet heel eerlijk natuurlijk.

 

Werkgevers

Steeds meer betalen, maar waar blijft de waardering?

Bijna altijd betaalt de werkgever – voor de werknemer tamelijk onzichtbaar – een groot deel van de pensioenpremies. Dat betekent dat we 1 tot 1,5 dag in de week werken voor ons aanvullend pensioen. Voor veel werknemers blijft de pensioenregeling echter een black box. Jongere generaties hebben bovendien weinig fiducie in een goede afloop. Kortom, een buitengewoon dure arbeidsvoorwaarde, waar werknemers relatief weinig zicht op hebben.

 

Wat had een Pensioenakkoord kunnen oplossen?

In de onderhandelingen met de vakbeweging lag een nieuw pensioenstelsel voor waar de partijen het op hoofdlijnen over eens waren. Daar liepen de onderhandelingen uiteindelijk dan ook niet op stuk. Dat gebeurde naar aanleiding van de aanvullende, zeer kostbare eisen die de vakbonden op het bordje van de overheid en werkgevers hadden neergelegd met name op het gebied van de AOW. Zeer teleurstellend, want dit had het nieuwe pensioencontract kunnen opleveren:

 

Gepensioneerden

Pensioen mét koopkracht

Als de prijzen stijgen, wil je als gepensioneerde graag dat je pensioen mee stijgt, oftewel wordt geïndexeerd. Kern van een toekomstbestendig pensioenstelsel is daarom een nieuw pensioencontract waarin de schijnzekerheid van een gegarandeerd eindbedrag (nominaal, dus zonder gegarandeerde indexatie) wordt losgelaten. Het voordeel daarvan is dat de torenhoge buffers die nu nog verplicht zijn om die belofte voor alle pensioendeelnemers (ook de jongeren) hard te maken niet meer nodig zijn. Daarmee zou het mogelijk zijn geweest om met dit geld – en dus het rendement – dat vrij komt de pensioenen sneller te verhogen.

 

er hád geld vrij kunnen komen om pensioenen te verhogen

 

Jongeren

Uitzicht op beter pensioen

Jonge werknemers onder de 40 willen best participeren in een collectieve pensioenregeling – graag zelfs – maar dan moet wel helder zijn wat ze nu precies voor zichzelf opbouwen. In de voorstellen voor een nieuw pensioenstelsel werd daarom gekozen voor een systeem waarin jongeren niet langer met een deel van hun pensioenpremie de oudere werknemers subsidiëren. De premie zou dan leeftijdsonafhankelijk worden en gekoppeld aan de opbouw van het eigen pensioen. Dat betekent dat jongeren meer pensioen gaan opbouwen in het begin van hun loopbaan. Hun pensioenvooruitzicht verbetert daarmee.

 

Werknemers tussen 40 en 55

Geen achteruitgang door compensatie

Ben je tussen de 40 en 55 jaar dan zou je goed de pineut zijn als de doorsneepremie wordt afgeschaft zonder verdere compensatie. Want reken maar mee: je hebt wel jarenlang bijgedragen aan een hogere pensioenopbouw van oudere werknemers, maar als je zelf aan de beurt bent, wordt dat systeem afgeschaft. Dat zou natuurlijk heel oneerlijk uitpakken. In de voorstellen voor een vernieuwd pensioencontract is daarom afgesproken dat deze pensioendeelnemers daarvoor gecompenseerd worden: hun pensioenresultaat mag er niet op achteruit gaan en ze zouden moeten kunnen meedelen in de voordelen van de vernieuwing. Door de lusten en lasten van de afschaffing van de doorsneepremie eerlijk te verdelen is dit mogelijk zonder dat dit leidt tot premieverhoging, zo was doorgerekend. 

 

Lager opgeleiden

Een hoger en eerlijker pensioen

Begin je al vroeg met werken dan zou je onder het nieuwe pensioencontract aan het begin van je loopbaan meer pensioen gaan opbouwen. Je pensioenpremie wordt dan namelijk niet meer deels gebruikt voor het subsidiëren van de pensioenopbouw van je oudere collega’s. Voor hoger opgeleiden die later gaan werken en aan het eind van hun loopbaan nog stevig promotie maken, geldt het omgekeerde: hun pensioenopbouw zou dan worden gebaseerd op wat ze daadwerkelijk aan pensioenpremie inleggen. Wel zo eerlijk.   

 

switchen naar ondernemerschap zou voortaan minder pijn doen voor zzp’ers

 

Zzp’ers

Niet gestraft voor ondernemerschap

Halverwege je loopbaan switchen naar het zelfstandig ondernemerschap zou met het vernieuwde pensioencontract minder pijn gaan doen in de pensioenportemonnee. Je hoeft immers niet meer als jonge werknemer jarenlang een deel van je pensioenpremie af te staan voor de pensioenopbouw van oudere collega’s, om vervolgens zelf niet te kunnen profiteren van het omgekeerde. Bovendien was het plan om in het Pensioenakkoord af te spreken in de wetgeving mogelijk te maken dat  zzp’ers zich vrijwillig kunnen aansluiten bij een pensioenregeling.

 

Werkgevers

Eindelijk rust en duidelijkheid op het pensioenfront

Werkgevers willen voor alles duidelijkheid. Voor henzelf als het gaat om de betaalbaarheid van de kosten nu en in de toekomst. En voor hun werknemers als het gaat om hun pensioenopbouw. Doordat deelnemers een beter inzicht krijgen in wat een ingelegde euro oplevert voor hun pensioen, zou ook het vertrouwen in en de waardering voor deze kostbare secundaire arbeidsvoorwaarde weer groeien, zo was de hoop. 

 

Op de hoogte blijven van onze interessantste en leukste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.