Het ziet eruit als een rollator, maar dit is dus een zorgrobot

Over een paar jaar zien we tientallen jongeren achter deze rollator lopen. Helemaal vrijwillig. En soms wagen ze zelfs een dansje. Robot Care Systems ontwikkelde een zorgrobot die kan helpen bij revalidatie. Nou, wat denk je van deze high tech assistent?

Mensen mobiel maken die dat niet zijn met behulp van robotica. Daar gaat het om bijRobot Care Systems, gevestigd in een bedrijfsverzamelgebouw in een Haagse woonwijk. Ceo Maja Rudinac ontwikkelde met haar team een zorgrobot – Lea, het zusje van Robbie– die behandelaars kan helpen hun patiënten mobieler te maken of beter te revalideren. ‘Mensen komen nu één of twee keer per week een uurtje bij de fysiotherapeut die vraagt hoe het de afgelopen dagen ging. De therapeut is helemaal afhankelijk van de inschatting van de patiënt. Het is toch veel beter als hij Lea kan uitlezen en kan controleren hoe de oefeningen zijn doorlopen?’

Zorgrobot leek eerst verdacht veel op een pedaalemmer op wielen

Rudinac is een Servisch roboticatalent dat door een Europese beurs in Delft belandde. Daar kreeg ze na afloop van het EU-project de leiding over de afdeling die onderzoek doet naar zorgrobots. In een hoek van Robot Care Systems staat een met de Technische Universiteit ontwikkelde vroege versie van Lea: een hoge met zwarte stof bekleedde pedaalemmer op wielen met een soort gezicht en één metalen arm. ‘Na een paar jaar dacht ik: Wij bedenken hier heel interessante dingen, iedereen praat erover, maar waar zijn ze? Wat doen we er nu echt mee? Ik wilde iets ontwikkelen waar mensen ook echt wat aan hebben.’

Dit kan zorgrobot Lea dus allemaal

https://youtube.com/watch?v=A_ZsZ0fmYCg%3Frel%3D0

‘Op een gegeven moment vroegen we ons af of het echt zo nodig was dat een zorgrobot op een mens moest lijken om vertrouwen in te boezemen’, vertelt Rudinac. ‘Een rollator is voor ons doel – het mobiel maken van mensen die dat niet zijn – een veel logischer apparaat. Als je hem ziet, weet je eigenlijk instinctief al wat je moet doen, waar je moet staan en wat je moet vastpakken. Dát is wat we nodig hadden.’

Dataverzamelaar voor therapeut

Onder de kunststof schil is rollator Lea helemaal volgepakt met sensoren en communicatietechniek. Rudinac gaat er met haar volle gewicht aan hangen, maar Lea verschuift geen centimeter. ‘Als je te ver naar achteren leunt of naar voren, stopt Lea automatisch. Ook als je tegen een obstakel dreigt te botsen. In de handvaten zitten sensoren die kunnen registreren hoe je staat. Zo kan een fysiotherapeut door uitlezen van de data dus zien of je de juiste houding aannam bij de oefeningen.’

Dansen met Lea

De lijst slimmigheidjes in Lea is ellenlang. Er zitten twee extra lage handvaten aan om mensen steun te geven die moeilijk op kunnen staan en een opklapbaar zitje. Elektromotoren passen zich aan aan de behoefte van de gebruiker. Lea kan dus ook leiden als er in een bepaald tempo gelopen moet worden. Een tabletscherm verbergt een myriade aan functies. Van e-mail tot een dansprogramma waarbij Lea leidt en de voorgeschreven bewegingen op het scherm zijn te volgen. Dat laatste lijkt een ingebouwd grapje, maar er is goed over nagedacht. ‘Als je moet bewegen, is het voor veel mensen leuker om een dansje te doen dan losstaande oefeningen’, legt Rudinac uit. De dansjes zijn ontwikkeld met de vereniging voor rollator- en rolstoeldans.

‘als je oefeningen moet doen, is een dansje maken vaak veel leuker’

Europees testen

De ontwikkeling van Lea was een traject dat in het teken stond van je inleven. ‘We moesten ons steeds afvragen: Hoe ben je als je niet mobiel bent? Dat begint al met opstaan. Je kunt niet naar Lea toe lopen. Dus hebben we een smartwatch met een unieke zender ontwikkeld waarmee je Lea naar je toe kunt laten komen.’

Dankzij een Europese innovatieprijs kon Rudinac haar Lea testen in Scandinavië en Groot-Brittannië. ‘Als echte mensen feedback geven is dat heel leerzaam. Zo zijn we erachter gekomen dat in bijvoorbeeld Finland de deuren veel smaller zijn dan in Nederland. En hoe ga je om met huizen die absoluut niet drempelloos zijn? Wat we ook ontdekten: in Nederland ga je uit van mensen van 1 meter 75 plus of min een paar centimeter. Maar daar leerden we dat je daar rustig 20 centimeter af mag halen als je internationaal wilt gaan.’