Léon Dijkstra (Eden Hotels): 'Ik wil me niet in mijn werk verliezen'

Ineens viel alles nagenoeg stil. Ook voor Léon Dijkstra, ceo van de Eden Hotel Group. Corona zette ook zijn leven op z’n kop. Maar gek genoeg vindt hij het ook een interessante tijd. ‘We moeten creatief zijn.’

Op de een of andere manier staat die eerste week van maart op zijn netvlies gebrand. ‘Het was zo triest om door die lege stad te rijden.’ Unheimisch. Zijn hotel aan het Leidseplein is donker en gesloten. Léon Dijkstra, eigenaar van het Amsterdamse Americain en Eden Hotels, realiseert zich: ‘Hotels zijn eigenlijk nooit dicht.’

Thuis zitten bleek lastig voor de medewerkers van zijn dertien hotels. Ook voor Dijkstra zelf. ‘Ik heb eigenlijk een aantal fases gehad. De eerste week zat ik op de bank naar het plafond te staren. Wat gebeurt er allemaal? Wat betekent dit voor ons? Hoe gevaarlijk is dit virus?’

De noodmatregelen volgden snel. ‘We gingen snijden in de kosten en hebben onze knopen geteld. In het worstcasescenario zou aan het eind van het jaar het geld op zijn. Tja, dan kan je wel stenen, bedden en kopjes hebben maar kun je geen factuur meer betalen.’ Zonder gasten geen inkomsten.

Daarna was tijd voor actie. Dijkstra moest op zoek naar extra financiering om de periode te overbruggen, op zoek naar kansen. Wat is er nog wel mogelijk? ‘Die veerkracht zag je overal. Mensen gaan toch op zoek naar een oplossing. Dit is de nieuwe werkelijkheid en we maken er maar het beste van.’

Angst en onzekerheid

Vijf weken bleven zijn dertien hotels dicht. Nu, met de tweede lockdown blijven zijn hotels – vooralsnog – open. Dijkstra doet zijn verhaal in het lege Café Americain. Hij kiest zijn woorden zorgvuldig. Eigenlijk hoeft zo’n interview voor hem helemaal niet. Over het werk en hotellerie spreken prima, maar over hem persoonlijk? Wie zit daar nu op te wachten? Maar langzaam ontdooit hij.

Veel aandacht gaat binnen het bedrijf uit naar de 450 medewerkers. Deze periode raakt zijn mensen diep, ziet hij. Ze maken zich zorgen, over hun gezondheid, hun banen, over de kinderen die wel of niet naar school kunnen, over opa en oma. Medewerkers durven niet naar het werk te komen, zijn angstig in het openbaar vervoer. ‘Het is een hele berg waar je stress van krijgt. We proberen als werkgever te helpen waar we kunnen. Gemiddeld slapen mensen slechter dan in januari. En ook wij hebben een aantal impopulaire maatregelen moeten nemen. Tijdelijke contracten zijn niet verlengd. Het kon niet anders, er is gewoon geen werk.’

Hoe is het dat voor u persoonlijk? Drukt die verantwoordelijkheid zwaar?

‘Ja en nee. In het begin wist niemand wat het virus inhield. Dat was akelig, ik ben zelf ook erg voorzichtig.’ Maar het gevoel is nu anders dan in het begin, merkt hij. Werkinhoudelijk is het eigenlijk een enorm interessante tijd. ‘In de hotellerie ging lang alles vanzelf, we waren vooral bezig met optimalisering van onze processen, met details. Hoe kunnen we het nog beter doen, kunnen we een tientje meer vragen voor die kamer? Nu gaat het over heel ander zaken, we moeten creatief zijn. Veel gesprekken nu gaan juist over de kansen, over de toekomst.’

‘ik heb wel gedacht: misschien moet ik een ander vak zoeken’

Heel anders dan tijdens de vorige crisis. ‘De kredietcrisis was een veel negatievere periode, continu die discussie met de banken over de hoogte van de financiering. Nu gaat het over gezondheid en zetten we samen de schouders eronder. Aan de vorige crisis lag een andere – een soort materialistische economische – oorzaak ten grondslag. Dat kostte heel veel energie, was echt vermoeiend. Misschien moet ik toch een ander vak kiezen, dacht ik toen wel eens.’

Het interview gaat na de foto verder 

Het was ook na die crisis in 2011 dat Dijkstra een stapje terugzette in de dagelijkse leiding van het familiebedrijf. De groep – met inmiddels zeventien hotels in Nederland – had net de Hampshire Hospitality Group overgenomen om ook internationaal mee te spelen. In een klap groeide het aantal hotels naar 118. ‘De directeur van Hampshire was zeer geschikt om die gemengde organisatie te runnen. Ik was eerlijk gezegd ook wat murw geslagen door de hele crisis. Mijn vrouw had net een nieuwe baan en ik besloot meer thuis bij de kinderen te zijn. We hebben er vier en ze waren toen nog klein.’

Geel hesje en verkeersveiligheid

En zoals die dingen gaan, Dijkstra werd actief op school. ‘De medezeggenschapraad. Op een gegeven moment had ik de portefeuille ‘veiligheid’ en stond ik in de ochtend met een geel hesje aan ouders aan te spreken die hun auto verkeerd parkeerden om hun kinderen af te zetten.’ Lachend: ‘Ik weet nog goed dat mijn buurman me stond aan te kijken: Misschien moet je weer wat gaan doen?’

Dijkstra miste de dynamiek van het werk inderdaad en eind 2016 werd hij weer algemeen directeur. De fusie van Eden Hotels met Hampshire bleek achteraf geen goede zet en hij maakte bekend te stoppen met de franchiseformule. De eigen hotels van het familiebedrijf gaan verder onder de naam Eden Hotel Groep. ‘De kwaliteit van onze service moest omhoog, focus is daarbij cruciaal. Het motortje ging weer draaien.’

Een moeilijk besluit?

‘Dat viel mee, ik lig niet zo snel wakker van mijn werk. Ik lig alleen wakker wanneer de balans tussen privé en werk niet goed zit. Als ik het gevoel heb dat ik het overal een beetje laat liggen. Mijn vrouw werkt ook fulltime en we proberen daar echt samen aan te werken. In de hotellerie kun je je eenvoudig in het werk verliezen en elke avond weg zijn. Maar dat wil ik dus niet.’

‘Ik lig wakker als ik het gevoel heb het overal een beetje te laten liggen’

Het was geen uitgemaakte zaak dat Léon Dijkstra het bedrijf van zijn vader – Sjoerd Dijkstra – zou overnemen. ‘Natuurlijk zoemde het wel rond in de familie, maar ik ben bewust bedrijfskunde gaan studeren in plaats van de hotelschool. Dat gaf meer mogelijkheden.’

Maar toen zijn vader hem vroeg in het bedrijf te komen werken, zei hij geen nee. De 32-jarige Léon, die zes jaar bij een bank en als consultant had gewerkt, zag kansen. De rol van adjunct-directeur in het bedrijf dat zijn opa Doede in 1947 begon, lonkte. Na zijn komst groeide het hotel van twee naar zeventien hotels. De kleinzoon was op z’n plek.

Hoe het allemaal ooit begon:

Eenvoudig was het zeker niet, zegt Dijkstra. ‘Alles wat in de boekjes over familieopvolging staat, klopt. Mijn vader was de baas. Hij was 62 en in de kracht van zijn leven. Ik kwam net kijken en schikte me in die rol.’ In de loop van de jaren kwam daar verandering in. ‘Er is dus in de jaren een kantelpunt geweest, bij cruciale vraagstukken wordt dan bepaald wie de baas is. Niet altijd makkelijk, maar daar moet je in elke familieopvolging doorheen. Bij ons heeft het gelukkig goed uitgepakt. Mijn vader is nu 83 en is nog wel betrokken bij het bedrijf, maar bemoeit zich er niet meer mee.’

Workaholic? Nee, bedankt

Dijkstra is geen directeur die trots verkondigt hoeveel uren hij in de week wel niet maakt. ‘Dat is echt een valkuil, een werkdag van10 uur in plaats van8 wordt heel normaal gevonden in de horeca. Maar het gaat uiteindelijk om het resultaat dat telt, kwaliteit versus kwantiteit.’ Hij probeert dat ook uit te dragen en te faciliteren binnen het bedrijf.

‘Het voordeel van mijn rol, ik ben directeur en mede-eigenaar, is dat ik zelf mijn baan kan vormgeven. En ik heb mensen die op veel onderdelen beter zijn dan ik.’ Opnieuw dat kleine lachje. ‘Mijn ideaalbeeld is toch dat mijn team zo goed functioneert dat ik de hele dag Netflix kan kijken.’

‘mijn ideaalbeeld is dat mijn team zo goed functioneert dat ik kan Netflixen’

Groundhog Day

Dan weer serieus. ‘Mijn kracht ligt vooral in strategie, in kansen zien. De motor draait weer. Eigenlijk kan dat niet, een strategische hotelier. Het is hier eigenlijk toch een soort Groundhog Day, de kunst is om elke dag weer de klant gelukkig te maken. Aan de andere kant is groei niet alleen belangrijk voor Dijkstra, maar ook voor de dynamiek van het bedrijf. Voor de medewerkers.

Online reviews en ratings hebben ervoor gezorgd dat de kwaliteit van hotels en restaurants de afgelopen jaren is gegroeid, zegt Dijkstra. ‘Vroeger kon je een uitgewoond hotel hebben in Amsterdam met chagrijnig personeel en het maakte niet uit of de gast tevreden was, die zag je toch nooit meer terug. Nu zet hij een review online.’

Juist om in deze tijd de moed erin te houden praat Dijkstra wekelijks – via een live YouTube-sessie – medewerkers bij. Over de nieuwe maatregelen, over de positie van het familiebedrijf. Dan beantwoordt hij ook vragen van het personeel. En – verklapt hij aan het eind van het interview – hij speelt verzoeknummers op zijn elektrische gitaar. ‘Dat zorgt voor meer kijkers’ klinkt het droogjes.Van Halen, Stone Temple Pilots, van alles komt voorbij. Ja, muziek is zijn passie. Hij speelt al jaren in twee bands – hardrockband The Thirsty Tigersen Bikini Blues Band. En ja, hij speelde in zijn studententijd – dertig jaar geleden – in de Hermes House Band. Lachend. ‘Daar heb je hem weer met z’n band. En je moet weten dat ik helemaal geen goede gitarist ben. Ze konden destijds niemand anders vinden. Maar ik ben erin geslaagd om het maximale uit mijn beperkte talent te halen. Dat is toch fantastisch.’ Niks is mooier dan een avond muziek maken met vrienden.

Uit de heup

Sinds vorig jaar combineert hij zijn passie met zijn werk. Het befaamde Americain Hotel werd toen een Hard Rock Hotel. Niet alle Amsterdammers was daar blij mee. Dijkstra haalt zijn schouders op. De kritiek deed hem niet zoveel.’Ik had er goed over nagedacht, het was geen schot uit de heup. En we scoren nu op Booking een 9,1 qua klanttevredenheid en ook de medewerkers zijn trots om hier te werken.’

En daar draait het om. ‘Je kunt een slechte biefstuk met een glimlach serveren en mensen zijn tevreden, maar een goede biefstuk met een chagrijnig gezicht en ze komen nooit meer.’

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen?Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.