Marinka Nooteboom (Nooteboom Groep): 'Ik wil alles uit het leven halen'

Er gebeurde iets moois, die 11de oktober in de Amsterdamse Hallen. Marinka Nooteboom ontving de Prix Veuve Clicquot Bold Woman Award en kreeg een stortvloed aan lovende woorden over zich heen, maar ze werd pas écht geraakt toen ze achter het katheder plaatsnam en de zaal inkeek.

Er is inmiddels wat tijd overheen gegaan, maar de algemeen directeur van de Koninklijke Nooteboom Groep – een internationale onderneming die haar klanten oplossingen biedt op het gebied van uitzonderlijk vervoer – kan het moment zó terughalen: ‘Ik was helemaal niet gespannen die ochtend, had mijn speech goed voorbereid en dacht: laat maar komen. Tot ik het podium op stapte, al mijn vriendinnen zag zitten en recht in de waterige ogen van mijn vader keek… ik werd totaal overvallen door alle emotie die ik terugkreeg uit de zaal.’

Welk gevoel deelden jullie?

‘Trots. Dat vooral. En het besef dat iedereen wist dat het me niet was komen aanwaaien. Toen ik in 2012 het bedrijf instapte, zaten we nog in de staart van de financiële crisis. We waren zestig, zeventig procent van onze omzet kwijtgeraakt, de helft van de organisatie was afgeschaald – het was een spannende tijd.’

Was dat ook waarom u er aan begon? 

‘Nou, nee… Ik was op 1 oktober 2010 commissaris geworden van de Koninklijke Nooteboom Groep, had net een studie bij Nyenrode afgerond en doordat ik nog in de financiële sector werkte, kon ik de vragen van externe partijen – over hoe het bedrijf er voor stond – gemakkelijker beantwoorden. Ik ging stukken schrijven, gesprekken voeren, tot ik mezelf op een dag de vraag stelde of dit nog wel het werk was van een commissaris. Onze interim directeur, iemand van buiten de familie, fungeerde als een soort postiljon d’ amour: was het geen idee als ik in de directie plaats zou nemen? Op een dag reed ik met mijn vader naar Parijs waar we samen de halve marathon zouden gaan lopen en ik weet nog precies waar we besloten dat ik het zou doen; dat ik erin zou stappen en een paar jaar later het stokje van mijn vader en mijn oom zou overnemen.’

Waar was het dan?

‘Bij hectometerpaaltje 212. Ongeveer, haha.’

Het lag niet voor de hand dat u, plat gezegd, trailers zou gaan verkopen.

‘Helemaal niet. Zoiets kwam tijdens onze opvoeding ook nooit ter sprake. Mijn vader lag zelf al met een stickertje op zijn voorhoofd in de wieg: ‘De Opvolger’. Hij gunde zijn drie dochters meer bewegingsvrijheid. En natuurlijk was het zoveel jaar geleden ook minder gebruikelijk om als meisje in deze bedrijfstak te gaan werken. Mijn ouders hebben ons altijd gestimuleerd om te doen waar we zelf lol in hadden. Eerlijk gezegd had het werken in een familiebedrijf voor mij ook een negatieve ondertoon: ik herinner me vooral dat mijn vader dag en nacht aan het werk was, tijdens de oliecrisis in de jaren zeventig werden vakanties afgebroken omdat hij terug moest voor spoedoverleg: niet het soort baan dat mij nou onmiddellijk aantrok. Ik ben bovendien heel nieuwsgierig van aard, ik wilde andere culturen leren kennen, de wereld ontdekken.’

Vertroku daarom ook na tien jaar bijuw eerste werkgever, Van Lanschot Bankiers?

‘Ja. Ik had het er enorm naar mijn zin en er was me al een nieuwe baan in het vooruitzicht gesteld, maar ik dacht: is dat niet gewoon meer van hetzelfde? Ik hield van reizen en Zuid-Amerika stond al een tijd op mijn verlanglijst. Het plan was dat ik drie maanden zou gaan. De eerste weken volgde ik Spaanse les omdat ik ook met mensen in gesprek wilde gaan, een idee krijgen van wat hen zoal bewoog. Een van de eerste dingen die me opviel was dat ze – door de enorme inflatie en geldontwaarding – een totaal andere levensinstelling hadden dan wij hier in het westen. Daar geldt: als ik vandaag een biefstuk kan eten, dan doe ik het onmiddellijk want ik weet niet of ik het morgen ook nog kan betalen. Over verjaardagsfeestjes werd niet, zoals hier, weken van tevoren nagedacht. Is er geld? Dan doen we het nu! Na die drie maanden had ik nog helemaal geen zin om terug te gaan. Ik trok door Argentinië, Chili en Bolivia, maakte bergwandelingen, bezocht het zuidelijkste puntje van het continent en ontmoette – doordat ik alleen reisde – voortdurend allerlei soorten mensen. Het was een overweldigende ervaring. Pas na negen maanden vond ik het welletjes. Toen heb ik een vlucht geboekt en ben naar huis gegaan.’

‘Mijn vader moet óók gedacht hebben: wat doe ik haar aan?’

Om vervolgens tóch weer min of meer hetzelfde werk te gaan doen.

‘Zo snel ging dat niet hoor! Ik besloot eerst met allerlei mensen gesprekken te voeren. Wat doe jij? Bevalt het je? Wat zou je mij kunnen aanbevelen? Maar toen ik vanwege mijn ervaring door ING werd gevraagd, heb ik ja gezegd omdat er, na negen maanden alleen maar geld uitgegeven, ook wel weer eens wat verdiend moest worden. Gelukkig kon ik als interimmer aan de slag; dat was een positie die me iets meer vrijheid gaf. Ik wil graag het gevoel hebben dat ik nog alle kanten op kan.’

Inmiddels zit u al tien jaar bij de Koninklijke Nooteboom Groep…

‘Dat klopt, maar er is in die tijd wel veel gebeurd. Ik heb van het begin af aan gezegd dat ik de organisatiestructuur wilde veranderen. Gedeelde verantwoordelijkheid in plaats van één directeur die het voor het zeggen heeft. Niet dat het er hier zo autoritair aan toe ging of zo, maar ik vind het zonde om de verschillende expertises niet te gebruiken, om medewerkers niet te laten meebeslissen. Als ik over de veranderingen in het bedrijf praat, gebruik ik meestal deze metafoor: we proberen van onze tanker een wendbaar zeilschip te maken. Dat móet ook wel in deze razendsnel veranderende wereld. Wat we nu op de markt brengen, is binnen een uur overal bekend. Alles is openbaar. Dat vraagt om een heel ander soort aansturing van het bedrijf dan decennia geleden. En door de Bold Women Award heb ik er nóg een rol bijgekregen: wat kan ik maatschappelijk gezien betekenen? Welke thema’s kan ik aan de orde brengen?’

Lees hier interviews met eerdere winnaars van de Prix Veuve Clicquot Zakenvrouw van het jaar (nu:Prix Veuve Clicquot Bold Woman Award): Mireille Kaptein (2019),Aukje Kuypers (2018), Elske Doets (2017), Vivienne van Eijkelenborg (2016), Danny Hollestelle (2015) en Ria Joosten (2014). In 2020 werd er vanwege corona geen prijs uitgereikt.

Meer meiden in de techniek, meer vrouwen aan de top?

‘Zeker, maar we hebben allemaal de klimaatrapporten gelezen, dus het lijkt me ook zinvol om te discussiëren over de bijdrage die onze sector kan leveren aan het geheel. Duurzaamheid is sowieso één van de pijlers van ons bedrijf. We zijn voortdurend met innovaties bezig en het is ongelooflijk spannend om met iets te komen waarmee je een belangrijk onderscheidend voordeel biedt aan je klant en tegelijkertijd het milieu kunt dienen.’

Dat zijn de ambities voor Nooteboom, maar hoe zit het me die van u? Ik kan me niet voorstellen datu klaar bent met het ontdekken van de wereld.

‘Misschien kom het ooit nog zo ver dat ik een sabbatical kan organiseren, maar ik heb nu nog te veel plezier in wat ik doe. Bovendien: ik heb een zoon van7 en ik ga niet zomaar een jaar met hem op pad. Ik vind het veel leuker om, bij wijze van spreken, zomaar op een vrijdagavond de trein naar Parijs te nemen. Ik hou nog steeds van avontuur, maar ik vind het deze jaren op andere plekken.’

Bekijk hier een filmpje dat over Marinka Nooteboom werd gemaakt voor de uitreiking:

U sloot de speech op 11 oktober af met ‘en een dikke kus voor Thijn’.

‘Haha, ja… ik was zó emotioneel. Ik had nog een hele zin, maar die kwam er gewoon niet meer uit.’

Hoe luidde die dan?

‘Dat weet ik niet meer precies, maar de boodschap was dat ik vind dat je alles uit het leven moet zien te halen, dat het niks uitmaakt wat je kiest zo lang het je maar gelukkig maakt. En dat ik hoopte daarin een voorbeeld voor hem te zijn.’

Ik zie ineens die waterige ogen van uw vader voor me. Wat moet het een triomf voor hem zijn geweest dat u, zonder dwang van buitenaf, toch voor het familiebedrijf heeft gekozen.

‘Hij heeft zich natuurlijk, net zoals iedere andere vader zou doen, zorgen gemaakt om zijn kind. Toen wij bij hectometerpaaltje 212 de knoop doorhakten, moet hij óók gedacht hebben: wat doe ik haar aan? Dus ja, ik hoop dat mijn vader zich, toen hij me daar op het podium zag staan, net zo goed een winnaar heeft gevoeld.’

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen?Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.

Wie is Marinka Nooteboom?Marinka Nooteboom (23 mei 1971) studeerde Bedrijfskunde aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Haar traineeship bij Van Lanschot Bankiers mondde uit in een dienstverband van tien jaar. Op haar 37ste nam ze ontslag om negen maanden door Zuid-Amerika te reizen. Bij terugkomst ging ze bij ING als interimmanager aan de slag en volgde daarnaast het New Board Program aan deNyenrode Business Universiteit. In 2010 nam ze plaats in de raad van commissarissen van de Koninklijke Nooteboom Groep waar ze twee jaar later algemeen directeur werd. Op 11 oktober werd ze door de jury van de Prix Veuve Clicquot Bold Woman Award uitgeroepen totZakenvrouw van het jaar2022.