Michael Bruinsma (999 Games): ‘Ik kan alles. Tot blijkt van niet’

Saai kun je het leven van spellenmaker Michael Bruinsma (999 Games) absoluut niet noemen. Een avontuurlijke jeugd in het buitenland en legio banen en baantjes als hij ouder is. En dan komt hij op het idee om Amerikaanse spellen in Nederland te gaan verkopen. ‘Niemand anders deed het.’

Naast de lift hangt een bordje ‘Tijdelijk buiten gebruik’ en de trap naar boven is in plastic verpakt. Her en der klinken bouwgeluiden in het Amsterdamse appartementencomplex. Michael Bruinsma wacht zijn bezoek op bij de voordeur en verontschuldigt zich voor het ongemak.

‘We wonen hier pas een week’, zegt hij, ‘het huis aan de Keizersgracht werd – met z’n 500 vierkante meter oppervlakte – voor ons tweeën veel te groot.’ Het koffiezetapparaat is nog niet uitgepakt. ‘Dus dat wordt Nescafé.’ Even later komt zijn echtgenote ingrijpen. ‘Nee zeg, geen oploskoffie! We hebben toch ook nog een percolator?’ Schalks lachje. Alsof hij mooi onder een lastig klusje is uitgekomen. ‘Ik kan wel een beetje gemakzuchtig zijn.’

Aha. Vandaar dat u mijn uitgebreide mail over een voorstel voor dit gesprek beantwoordde met: ‘Ok’.

‘Ja. Maar als ik eenmaal bezig ben, kan ik ook wel weer lang van stof zijn. Toch, Mar?’. Terwijl mevrouw Bruinsma lachend de koffie serveert, schuift meneer Bruinsma een paar spullen van tafel. De nagel van zijn middelvinger is blauw gelakt. Die van zijn ringvinger kleurt geel. ‘Dat krijg je als je dochters hebt,’ zegt hij, ‘zij vond een teken van solidariteit met Oekraïne wel op zijn plaats.’ Na een kort gesprek over de mogelijke drijfveren van Vladimir Poetin en al het wereldleed dat wordt veroorzaakt, rijst de vraag of de oorlog in Oekraïne ooit onderwerp van een spel zou kunnen gaan worden.

‘O, absoluut! Ik weet zeker dat daar nu al meerdere mensen mee bezig zijn. Kijk maar eens hoeveel spellen de Tweede Wereldoorlog als thema hebben. Zo zal het met deze oorlog ook gaan. Straks kunnen we het verloop naspelen, beginnend met de annexatie van de Krim en dan–’

De geschiedenis herschrijven.

‘Was dat maar waar.’ Bruinsma, al sinds 1990 directeur-eigenaar van 999 Games dat spellen uitgeeft zoals Catan, 30 Seconds, Carcassonne en Wingspan, is iemand die inderdaad, na een klein duwtje, vrij gemakkelijk op gang komt. Gevraagd naar zijn vader, die als vliegenier bij de Koninklijke Marine werkzaam was, zou hij het liefst meteen een foto tevoorschijn halen, maar ja, die verhuizing hè? Dus we moeten het doen met een beschrijving van deze ‘stoere kanenbraaier’: ‘Die foto is genomen op Texel, vlak voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Mijn vader staat in een rijbroek, met een leren helm en een brilletje bovenop z’n kop, wijdbeens op een tweedekker met van die drijvers. Hij was nog in opleiding toen de Duitsers binnenvielen en het luchtruim ineens vergeven was van de Heinkels en de Junkers. Het vliegveld was plat gebombardeerd, dus er kon niets meer opstijgen, maar ze hadden tegen de Luftwaffe toch geen schijn van kans gehad. Een paar dagen na de Duitse inval werd mijn vader gedemobiliseerd.’

Interview gaat verder na de foto

Zijn vader ging werken bij de Avro in Bussum omdat hij, voordat hij vlieger was geworden, elektrotechniek had gestudeerd, maar werd later alsnog krijgsgevangene gemaakt omdat ze bang waren dat hij misschien voor de Engelsen zou gaan vliegen. ‘Hij werd in een kamp in Oost Europa opgesloten, wist vijf keer te ontsnappen maar werd ook vijf keer weer opgepakt’, zegt Bruinsma. ‘Uiteindelijk werd hij, aan het eind van de oorlog, door de Russen bevrijd.’

Zeven jaar later werd Bruinsma geboren, het eerste kind uit het tweede huwelijk van zijn vader die inmiddels als vliegenier bij de Koninklijke Marine werkzaam was. De eerste uitzending was naar Biak, een eiland vlakbij Nieuw Guinea. Vader werkte op het vliegveld, moeder deed het huishouden. In hun vrije tijd waren ze heel ondernemend; er werden picknicks georganiseerd, en zeiltochten voor al het personeel op het eiland.

‘Mijn jeugd was één groot, fantastisch avontuur’

‘Ik was vier toen we vertrokken en zeven jaar oud toen we weer naar Nederland terugkeerden. Ik herinner me alles nog uit die tijd: het overwoekerde vliegveld voor onze deur, de kapotgeschoten, verroeste landingsboten op het smalle strand, palmbomen die over de zee gebogen hingen, vliegtochten over de eindeloos uitgestrekte jungle naar andere nederzettingen, hoe ik een sinaasappel pelde en de schillen in de diepte liet vallen, hoe ik bij mijn vader op schoot zat, met de stuurknuppel in mijn handen, de benauwde blik van de co-piloot… Het was één groot, fantastisch avontuur.’

Was het niet moeilijk om dat allemaal achter te laten?

‘Nee, want daarna kwam er wéér iets spannends: we verhuisden niet veel later naar Italië, waar mijn vader zijn Nederlandse salaris in Amerikaanse dollars kreeg uitbetaald en we dus een heel goed leven konden leiden. De supermarkt lag vol spullen die je in Holland nog niet kon krijgen, ik ging naar een internationale school, maakte veel vriendjes met wie ik – daar begint mijn liefde voor spellen echt te bloeien – eindeloos Monopoly speelde. Wel drie potjes per dag. Het werd een passie die ik nooit meer kwijt zou raken.’

Dat was natuurlijk dé manier om snel met anderen in contact te komen: spelletjes spelen.

‘Zo heb ik er nooit naar gekeken, maar ik heb zeker geleerd om dingen aan te pakken. Niet benauwd zijn.’

Maar ook: niet snel binden, want voor je het weet moet je je koffers weer pakken.

‘Dat is waar. Ik ben op die manier ook wel een paar mensen in mijn leven kwijtgeraakt. Het zijn niet alleen maar mooie herinneringen.’

En ook de rest van zijn jeugd, leest als een avonturenboek. Toen het gezin naar Ibiza verhuisde, brak een onrustige tijd aan. ‘Ik was een puber, lag met mijn kleren aan in bed, klaar om ’s avonds laat de Mobylette buiten gehoorafstand te duwen en naar het dorp te sjezen om daar feest te gaan vieren, het ging niet goed op school en toen besloten ook mijn ouders ook nog uit elkaar te gaan. Ik ging rond mijn vijftiende, zestiende voor een bedrijf op het eiland mini-bungalows verkopen en monsterde niet veel later aan op een bramstagschoener, een groot zeewaardig jacht, om daar twee jaar lang mee rond het eiland te varen. Daarna ben ik naar Nederland verhuisd waar ik introk bij een familie in Amsterdam die op een werf in Wormerveer een jacht lieten bouwen.’

De jonge Michael reisde iedere dag op en neer, werkte mee als een manusje-van-alles, gaf op tekeningen aan hoe de diverse leidingen op het schip konden worden aangebracht, had het uitstekend naar zijn zin, maar op een dag had hij er genoeg van om te moeten blijven zeuren over een hoger salaris dat hem was beloofd en besloot hij zijn biezen te pakken. Wat volgde was twaalf ambachten, dertien ongelukken.

‘Ik heb bij een reclamebureau gewerkt, op de afdeling retouren van Prénatal, als reserveringsmedewerker bij Iberia Airlines, ik ben chef bij een groot winkelbedrijf geweest, assistent-makelaar – ik sla vast nog wat over – tot ik uiteindelijk, op mijn 38ste, op het idee kwam om Amerikaanse spellen in Nederland te gaan verkopen. De omstandigheden waren erg gunstig: niemand anders deed het. Ik begon met het Magic-ruilkaartenspel, daarna kwam Pokémon, moest ik personeel in dienst gaan nemen, ging zélf spellen uitgeven… afijn, ik weet niet of het waar is, maar ik heb ergens opgevangen dat 999 Games inmiddels op de derde plaats staat van speelgoedleveranciers in Nederland.’

Van lichtmatroos tot spellengigant. Is er eigenlijk iets wat u niet kan?

‘Ik kan alles. Tot blijkt dat ik het niet kan, natuurlijk.’

Wat zou u nog willen kunnen?

‘Beter worden. Ik heb in 2020 lymfeklierkanker gehad. Die kankercellen zijn met een zware chemokuur weggewerkt en zo’n vijf maanden na die behandelingen ging ik me ook een stuk beter voelen, maar de futloosheid die ik vóór de diagnose voelde, is helaas teruggekomen. Ik heb net nog een telefonische meeting gehad met de mensen die ons nieuwe kantoor in Almere moeten gaan bouwen en ik merk dat ik daar enorm van moet bijkomen. Ik heb zó weinig energie; ik ben momenteel echt arbeidsongeschikt. Ik heb een zeurderige pijn in mijn rug en in mijn lies die volgens de doktoren te maken zou kunnen hebben met een afgeknelde zenuw. We gaan het zien.’

‘NIET ZEUREN, NIET STIL BLIJVEN ZITTEN, DOORGAAN’

Bent u niet bezorgd?

‘Nee. Ik ben nooit pessimistisch geweest. Ook niet toen ik voor die behandelingen in het ziekenhuis lag. Dat zal óók met die jeugd te maken hebben gehad: niet zeuren, niet stil blijven zitten, doorgaan.’

Als het leven een spel is, wat zijn dan de belangrijkste regels die u tot nu toe hebt geleerd?

‘Fair blijven, dankbaar zijn en mensen goed behandelen. Als je dat doet – zowel privé als zakelijk – maak je vrienden voor het leven. Ik knok voor mijn eigen zaak, maar ook voor die van, bijvoorbeeld de Duitse uitgever van de spellen waarvan ik de rechten voor Nederland heb gekregen; ik zal nooit proberen iemand af te knijpen, ben altijd opbouwend geweest, heb mijn ideeën gedeeld en wist zo in de loop der jaren een goede naam op te bouwen. Denk ik.’

En welke minpuntjes mag ik noteren?

‘O! Eh… nou, daar zijn we het gesprek mee begonnen: ik ben soms iets te gemakzuchtig waardoor ik wel eens fouten maak, of nee, laat ik het zo zeggen: waardoor ik dingen doe, die ik beter niet had kunnen doen. Ik heb me tien jaar lang kapot gewerkt, maar daardoor ook te weinig aandacht besteed aan de oudste twee kinderen uit mijn eerste huwelijk. Dat had beter gekund. Achteraf gezien.’

Is het nog te herstellen?

‘Daar ben ik mee bezig. Ik weet dat niet alles meer kan worden rechtgetrokken, maar zij hebben me er ook van weten te overtuigen dat ze zich er ongelukkig over hebben gevoeld.’

Is het de prijs voor een passie?

‘Ja, misschien wel. Gelukkig vinden ook zij het hartstikke leuk dat ik juist met zoiets moois mijn succes heb behaald. Ik maak mensen blij door hen spullen te verkopen waar ik zelf ook veel plezier aan beleef. Dat is eigenlijk het hele verhaal.’  

Wie is Michael Bruinsma?Michael Bruinsma (1952) werd geboren in Den Haag. Hij is directeur-eigenaar van 999 Games. Meerdere spellen – waaronder Elfenland, De Kolonisten van Catan en Machiavelli – werden uitgeroepen tot ‘Speelgoed van het Jaar’. Tijdens het ‘Speelgoed van het Jaar’-gala van 2021 kregen drie van Bruinsma’s spellen een gouden medaille. Het bedrijf heeft inmiddels vijfenveertig personeelsleden en een jaaromzet van 33 miljoen. Er zijn vergevorderde plannen om binnen Almere, de vestigingsplaats van 999 Games, een nieuw pand te laten bouwen.

Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.