VNO-NCW en MKB-Nederland roepen Eurocommissaris Breton op om vaart te zetten achter de Europese plannen om ‘materiële wederkerigheid’ voor zogenoemde naburige rechten op muziek in de hele Europese Unie in te voeren. Donderdag stuurden ze hem, samen met de collectieve beheersorganisatie SENA en commerciële omroepen CLT-UFA en TALPA een brief hierover.
Betalen voor muziek
Ondernemers die muziek in de openbare ruimte laten horen, betalen daarvoor vergoedingen volgens het zogenoemde naburige recht, een recht dat naast het auteursrecht staat. SENA keert die vervolgens uit aan rechthebbenden. Nederland had in de wetgeving een eis tot wederkerigheid opgenomen: er worden alleen vergoedingen betaald aan muzikanten en producnten van landen zelf ook aan Nederland uitkeren, en daarvoor bepaalde auteursrechtelijke verdragen hebben ondertekend. Het Europese Hof van Justitie oordeelde echter in september 2020 dat dit niet is toegestaan.
Volgende op de uitspraak heeft Nederland als enige lidstaat de auteursrechtwet gewijzigd, waardoor rechthebbenden met name uit de VS, nu vergoedingen uit Nederland kunnen claimen, terwijl dat andersom niet gebeurt.
Forse kostenstijging
Deze wijziging heeft geleid tot een forse stijging van de kosten voor het Nederlandse bedrijfsleven (nu 26 procent) in de afgelopen twee jaren, zie ook dit artikel. De negatieve economische en culturele gevolgen zijn merkbaar bij zowel de rechthebbenden als gebruikers. Vergoedingen aan Europese artiesten en producenten dreigen te worden verlaagd. De kosten van ten gehore gebrachte muziek voor zakelijke gebruikers zoals horeca, ziekenhuizen, winkels, kantines van werkgevers, zorgverleners, sportverenigingen enz. zijn significant verhoogd, terwijl (de waarde van) het product in essentie gelijk is gebleven. Naar verwachting zal een soortgelijke situatie zich gaan voordoen in andere lidstaten.
Grootste deel naar VS
Als in de hele EU dezelfde regelgeving zou gelden als in Nederland, zal het grootste deel van de geïncasseerde vergoedingen voor naburige rechten worden uitgekeerd aan de VS. In plaats van te worden geïnvesteerd in het eigen land. Niemand in Europa profiteert hiervan, niet de makers, niet de producenten, niet de gebruikers, niet de Europese economie en niet de culturele sector.
Snelle oplossing
VNO-NCW en MKB-Nederland, SENA, CLT-UFA en TALPA vragen de Europese Commissie om zo snel mogelijk een oplossing te realiseren. Dit zou moeten betekenen dat de betreffende richtlijn wordt aangepast. Ofwel zodanig dat wederkerigheid geldt voor alle lidstaten gezamenlijk, ofwel dat lidstaten zelf kunnen bepalen dat wederkerigheid een vereiste is, zoals dat voorheen in Nederland was geregeld.
