Hongaars voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie: Hoofdlijnen

Van 1 juli tot 31 december 2024 zal Hongarije het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie bekleden. De titel van het programma van het voorzitterschap luidt ‘Make Europe Great Again’, een directe verwijzing naar het door Donald Trump geïnspireerde ‘Make America Great Again’. Volgens de Hongaarse minister voor Europese Zaken is het echter slechts een verwijzing naar een opkomend actief voorzitterschap. De vraag is: hoe moet dat actieve voorzitterschap eruit komen te zien? 

Een aantal belangrijke onderwerpen op de agenda zijn de introductie van een nieuwe Europese concurrentiedeal en een efficiëntere bescherming van de buitengrenzen van de Europese Unie door de oorzaken van migratie aan te pakken. Daarnaast willen de Hongaren de nadruk leggen op uitbreiding van de Europese Unie richting de Westelijke Balkan en zich ook richten op cohesiebeleid, voedselzekerheid, defensie en demografische uitdagingen. De prioriteiten vertalen zich volgens de zeven bovengenoemde pijlers als volgt: 

Nieuwe Europese Concurrentiedeal 

Het Hongaarse voorzitterschap ziet dat Europa achterloopt op andere mondiale concurrenten en heeft daarom als doel een Nieuwe Europese Concurrentiedeal aan te nemen. Het uitgangspunt is om de economische ontwikkeling te herstellen en de voorwaarden voor duurzame groei te creëren, de interne markt te verdiepen, de focus te leggen op het ondersteunen van kleine en middelgrote ondernemingen, de groene en digitale transitie te bevorderen in partnerschap met Europese economische belanghebbenden en burgers, internationale samenwerking te stimuleren, en de stabiliteit en duurzaamheid van banen te garanderen. 

Versterking van het Europese defensiebeleid 

Tijdens het voorzitterschap zal er specifiek aandacht worden besteed aan het versterken van de Europese Defence Technological en Industrial Base, waaronder ook defensie-innovatie en het verbeteren van het proces van defensieaankopen tussen lidstaten. Naast het uitvoeren van het Strategic Compass, dat de hoofdrichtingen van het EU-defensiebeleid bepaalt, moet de EU een grotere rol spelen in het waarborgen van haar eigen veiligheid. 

Een consequent en op verdiensten gebaseerd uitbreidingsbeleid 

Uitbreiding is een van de meest succesvolle beleidsterreinen van de Europese Unie volgens het aanstaande voorzitterschap. Zij geven dan ook aan de Westelijke Balkanlanden te willen integreren in de Europese Unie, omdat de integratie van deze regio de EU ten goede zal komen in economisch, veiligheids- en geopolitiek opzicht. De desbetreffende landen worden dan ook uitgenodigd voor de EU-Western Balkans topontmoeting en de European Political Community. 

Illegale migratie indammen 

Het voorzitterschap wil migratie aanpakken door nauwere samenwerking met landen die aan de buitengrenzen van de Europese Unie liggen, alsook met landen van herkomst. Daarnaast zal illegale migratie en mensensmokkel moeten worden teruggedrongen. Het Hongaarse voorzitterschap zal voornamelijk aandacht besteden aan de externe dimensie van migratie, door samenwerking met derde landen te zoeken, effectievere terugkeer te realiseren en innovatieve oplossingen voor asielregels te ontwikkelen. 

De toekomst van het cohesiebeleid vormgeven 

Het aankomende voorzitterschap onderstreept de kloof tussen rijkere en armere lidstaten en regio’s binnen de EU. De convergentie tussen deze regio’s is niet alleen cruciaal voor het concurrentieel potentieel van de Europese Unie, maar is ook essentieel voor het functioneren van de interne markt. Daarom richt het voorzitterschap zich op een strategisch debat op hoog niveau rondom de toekomst van het cohesiebeleid, waaronder de rol in het promoten van concurrentievermogen, werkgelegenheid, en het aanpakken van demografische uitdagingen. 

Een op boeren gericht EU-landbouwbeleid 

Het aankomende halfjaar wil het Hongaarse voorzitterschap de Landbouw- en Visserijraad aanmoedigen om de institutionele overgangsperiode te gebruiken om de nieuwe Europese Commissie te begeleiden bij het formuleren van regels voor het landbouwbeleid van de Europese Unie na 2027. Dat moet een concurrerende, crisisbestendige en boervriendelijke landbouw mogelijk maken. Het bevorderen van duurzame landbouw is een prioriteit om een evenwicht te vinden tussen de strategische doelstellingen van de Europese Green Deal, de stabilisering van landbouwmarkten en een goede levensstandaard voor boeren. 

Demografische uitdagingen aanpakken 

Het Hongaarse voorzitterschap wil, met volledig respect voor de bevoegdheden van de lidstaten, de aandacht vestigen op demografische uitdagingen (waaronder de versnelde vergrijzing, onhoudbare socialezekerheidsstelsels, tekorten aan arbeidskrachten), en de demografische toolbox van de Commissie, die in oktober 2023 is gepubliceerd, biedt daarvoor een goede basis.