Corporate responsibility bevindt zich in een bijzondere dynamiek. Bedrijven zullen zich snel moeten aanpassen aan de snelle veranderingen in de samenleving en maatschappelijk verantwoord ondernemen eigen moeten maken. De kans is anders groot dat ze achterstand oplopen en die nooit meer inhalen. De toekomst is aan bedrijven die corporate rensponsibility als vertrekpunt hanteren voor het ondernemen, en dus niet alleen MVO zien als 'iets erbij'.
Ik heb die overtuiging dat bedrijven zo snel en serieus met MVO aan de slag moeten, omdat het te maken heeft met de snel veranderende werkelijkheid. Het einde van de natiestaat die alle problemen binnen landsgrenzen kan oplossen, is voorbij. Het teleurstellende resultaat van de klimaatconferentie in Kopenhagen is daar een duidelijk toonbeeld van. Juist bedrijven zijn aan zet, en nemen het voortouw. Bedrijven ontwikkelen nieuwe allianties, met maatschappelijke organisaties, om doelen te verwezenlijken op het gebied van duurzaamheid, footprint, responsibility, society. Die bedrijven hanteren nieuwe waarden, dat gaat verder dan het kort termijn shareholder value denken dat ons de huidige crisis heeft gebracht. De financiële sector zal met name dit signaal heel goed moeten oppakken, want het zou een onacceptabel zijn als die sector in haar oude gedrag terugvalt.
De nieuwe werkelijkheid is te zien in de structuur van de samenleving, de nieuwe allianties, maar zeker ook in de rol van de overheid: een overheid kan niet zonder partnerships, moet samenwerken omwille van de internationalisering, Feitelijk komt het publieke domein steeds meer in private handen. De Green Deals zijn daar ook een voorbeeld van. Hierbij past een herijking van corporate policies. Shared value, de integratie van economische en maatschappelijke waarde zal dominant worden. Daar past nieuw leiderschap bij, en ik ken al veel ondernemers die dat in de praktijk brengen. Paul Polman van Unilever is zo iemand. En ook Peter Bakker.
VNO-NCW en andere bedrijvenkoepels en branches kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de ontwikkeling van nieuwe businessmodellen, methoden en hulpmiddelen om bedrijven op weg te helpen. Het is heel goed dat er zoveel belang wordt gesteld aan de groene groei. Maar het is de taak van bedrijven dat te doen en ik werk daar vanuit mijn functies graag aan mee!
Jan Peter Balkenende is oud-premier en thans partner bij advieskantoor Ernst & Young en tevens bijzonder hoogleraar Governance, Institutions and Internationalisation aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
23-11-2011
