Toen de Californische gouverneur Gavin Newsom een wet bedacht om freelancers te beschermen, had hij niet voorzien dat die wet hen én het mkb fataal zou worden.
Een remedie tegen uitbuiters of de doodsteek voor de platformeconomie? De Californische ondernemer Tamara Ellison weet niet precies wat ze moet maken van Assembly Bill 5, kortweg AB5. Die wet – bedacht door de Californische gouverneur Gavin Newsom – verplicht bedrijven achter taxi-apps als Lyft en Uber sinds 1 januari om hun zzp'ers als personeel te behandelen. Aan de ene kant vindt ze het 'een goede zaak' dat chauffeurs en andere kwetsbare groepen voortaan verzekerd zijn van betere arbeidsvoorwaarden. Tegelijkertijd is de wet zo breed geformuleerd dat mkb'ers zoals zij óók hun personeelsbeleid moeten herzien. ‘AB5 maakt het in Californië in principe verboden om te freelancen’, zegt Ellison, wiens coaching- en adviesbureau tot voor kort nog vijftien zzp'ers werkten. Maar dat kan niet langer nu de wet voorschrijft dat mensen alleen als zelfstandig aannemer van een opdracht kunnen worden behandeld als hun werkzaamheden buiten de controle en de gebruikelijke activiteiten van het hurende bedrijf vallen. ‘Dat betekent dat je als ondernemer alleen met mensen kunt werken die in vaste dienst zijn of een business license hebben.’
‘als ondernemer kun je alleen nog werken met mensen die in vaste dienst zijn’
Wrang voor freelancers
Een aantal beroepsgroepen, zoals dokters, accountants, architecten en ingenieurs, is van de wet vrijgesteld. Maar voor het gros van de naar schatting één miljoen freelancers in Californië – van vertalers, huwelijksplanners en ondertitelaars tot muzikanten en hulpkerstmannen – leidt de nieuwe wet tot grote problemen. Zo zijn veel ondernemers al overgestapt op freelancers uit andere staten, een idee waar Ellison ook mee speelt. Daarnaast heeft ze vijf van haar zzp'ers de deur moeten wijzen. Dat was met name wrang voor vrouwelijke medewerkers die hun advieswerk combineerden met het moederschap, zegt ze. ‘Die wílden juist de flexibiliteit om hun uren naar eigen inzicht in te vullen.’ De vaste contracten voor haar de overige tien freelancers die ze in dienst nam, hebben haar bovendien enorm op kosten gejaagd, niet alleen omdat ze nu verplicht is om overuren en werkloosheidspremies te betalen, maar ook om bijvoorbeeld aansprakelijkheidsverzekeringen af te sluiten. ‘Ik heb mijn tarieven inmiddels met 25 procent moeten verhogen. Sommige cliënten kunnen ons niet meer veroorloven.’
‘ik heb mijn tarieven door AB5 met 25 procent moeten verhogen’
Weerstand tegen de AB5 neemt toe
Intussen neemt de weerstand tegen wet, die ook wel de anti-Uberwet wordt genoemd, toe. Zo zijn onder meer schrijvers en fotografen al naar de rechter gestapt om ook een vrijstelling te krijgen, en hebben Lyft en Uber gezworen om AB5 tijdens de verkiezingen in november via een speciaal referendum nietig te laten verklaren. Toch adviseert Ellison haar cliënten, die vaak óók mkb'er zijn, om voorlopig het zekere voor het onzekere te nemen. ‘De staat heeft 20 miljoen dollar uitgetrokken om toe te zien op een strikte naleving. De ondernemer die zich niet aan de wet houdt, loopt het risico om alles kwijt te raken.’
Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
