De winkel van ondernemer Theo van Middelkoop zit al jaren midden in de puinzooi dankzij de gemeente. Nu bestaat er wel een regeling - nadeelcompensatie - voor ondernemers die last hebben van zulke werkzaamheden. Maar verrassend (of niet): er wordt bijna nooit uitgekeerd. En toch strijdt deze Apeldoornse winkelier door. 'Voor andere ondernemers.' Want het kan zo niet langer.
'Het lijkt hier wel een oorlogsgebied.' Dat zei InRetail-voorzitter Jan Meerman toen hij Theo van Middelkoop kwam bezoeken in diens kledingwinkel in de Apeldoornse binnenstad. Al vier jaar zit Van Middelkoop, samen met andere Apeldoornse ondernemers, in de herrie en de puinhopen. Hij noemt het zelf 'een groot drama'. 'Eerst lag de straat maandenlang open voor de herinrichting van het centrum, daarna werd er een gasleiding vervangen en toen de straat weer dicht was werden meerdere panden gesloopt en herbouwd', zegt Van Middelkoop. 'Kranen op straat, bouwmachines, betonwagens. Echt al vier jaar lang trillen alle koffie kopjes hier van tafel. En ik hoor de hele dag Rrrrrrr.' Het winkelcentrum tegenover zijn zaak, dat voor 15 miljoen euro verbouwd, staat voor 80 procent leeg. 'Het is hier echt een doffe ellende in het centrum van Apeldoorn. We worden hier al jaren lang geterroriseerd, en de mensen blijven weg.'
Theo van Middelkoop vecht tegen de gemeente, Jenke Haverhals tegen overvallers. 'Dan moet je maar niet zulke dure jassen in je winkel hangen', werd er tegen hem gezegd. Hels werd hij toen dat tegen hem werd gezegd. Alsof je er als winkelier om vraagt om een gewapende overval of een ramkraak. 'Wáár blijft de politie?' Lees hier zijn verhaal.
Zijn omzet is zo ongeveer gehalveerd sinds het winkelgebied in een ‘oorlogszone’ veranderde. En zijn personeelsbestand is van vijf vrouw/man teruggebracht tot twee. Geregeld staat Van Middelkoop ook alleen in de winkel. 'En dat doe ik dan met twee vingers in mijn neus. Kan je nagaan: mijn winkel liep ook in de crisistijd zo goed en nu...'
'Mijn winkel liep heel goed tótdat de gemeente de hele binnenstad overhoop gooide'
Nadeelcompensatie: je komt ervoor in aanmerking, maar...
Nee, vrolijk wordt de Apeldoornse winkelier er niet van. En dan is er voor ondernemers zoals hij wel een zogenoemde nadeelcompensatieregeling. Die houdt in dat ondernemers een vergoeding van maximaal 15 procent van de geleden schade kunnen krijgen van hun gemeente. Maar in praktijk komen gemeenten nooit over de brug. Want ja, bewijs maar eens dat het gebrek aan klanten komt doordat de stad helemaal open ligt. En bovendien, ondernemers hebben wel wat anders te doen dan tig brieven aan de gemeente schrijven. Er zijn er zoveel die afhaken, maar Van Middelkoop niet. Ondanks alle gedoe en de gekke dingen die je dan meemaakt. 'Een van de adviseurs van Saoz, het bureau dat de gemeente had ingeschakeld én dat voor heel veel gemeenten werkt, zei tegen me: 'Ik snap niet dat u een winkel begint in zo'n duffe stad als Apeldoorn.' Dat vond ik zó beledigend. Alsof mensen hier geen kleren kopen. Bovendien liep mijn winkel ruim 20 jaar lang heel goed tótdat de gemeente de hele binnenstad overhoop gooide.'
'durft die adviseur tegen me te zeggen: Ik snap niet dat u een winkel begint in zo'n duffe stad'
Het eindresultaat is straks vast prachtig, maar als er dan geen ondernemer meer is die zijn hoofd boven water heeft kunnen houden, wat heb je dan aan een mooie binnenstad? Dat vraagt Van Middelkoop zich in alle eerlijkheid af. Hij hoopt dat de Tweede Kamer de nadeelcompensatie-regeling aanpast. 'De overheid is zo goed ingedekt, dat ze in praktijk nooit hoeven uitkeren. En de regels zijn zo ingewikkeld, dat het lijkt alsof men hoopt dat ondernemers het opgeven. Nou: ik niet.' Het lijkt erop dat de regeling straks verandert, althans zodra de Omgevingswet ingaat. Misschien komt dat voor ondernemers als Van Middelkoop te laat, maar hij strijdt toch door. Voor andere ondernemers, zegt hij. Want zo kan het niet langer. 'Nu zijn veel ondernemers met gemeenten verwikkeld in ellenlange, peperdure rechtszaken. Die onder de streep oplopen tot wel 30.000 euro. Het was nuttiger geweest als dat was uitgegeven aan nadeelcompensatie.'
Op de hoogte blijven van onze beste artikelen? Schrijf je dan gratis in voor onze nieuwsbrief.
Winkeliers zijn net Franse ganzen'Die moeten slikken en stikken', zegt INretail-woordvoerder Paul te Grotenhuis. 'Het kan zo niet langer. Er komt zóveel op (web)winkeliers af dat het ondernemen hen praktisch onmogelijk wordt gemaakt. Dat ontwricht de samenleving. Ruim 800.000 mensen verdienen hun brood in de detailhandel.'
INretail schreef een brief naar de Tweede Kamer waarin de branche spreekt van een veenbrand die smeult in de Nederlandse winkelstraten. 'En de overheid voegt daar voortdurend zuurstof aan toe.'
De branche zette tien heldere problemen van een nog veel langere lijst op een rij en vraagt actie van Tweede Kamer om te komen met concrete oplossingen. Bijvoorbeeld het aanpakken van criminaliteit en het goed regelen van de nadeelcompensatieregeling. Maar ook het mixen van horeca en retail moet normaal worden. Het feit dat dat nu in veel gemeenten niet mag, leidt soms tot absurde situaties. Zo moest ondernemer Piet Feenstra de opening van zijn nieuwe Only for Men-filiaal een week uitstellen omdat er een muurtje gemetseld moest worden tussen het retail- en het horecagedeelte. Een andere flinke doorn in het oog van ondernemers zijn de soms veel te hoge parkeertarieven. In Sittard zijn ondernemers niet blij dat vooraf betalen bij parkeren weer terug is. Bovendien zijn de parkeertarieven daar dit jaar verdubbeld. Tel daar de verhoogde btw van 19 naar 21 procent bij op (terwijl webgiganten als Alibaba geen btw hoeven betalen), reclamebelasting, en het steeds duurder worden van werkgeverschap…
'Onze ondernemers runnen met hart en ziel hun winkels', zegt Te Grotenhuis. 'Het zou goed zijn als de overheid de rol van winkels voor onze samenleving erkent met beter passende wet- en regelgeving.’
