Blik op Europa

In de traditionele State of the Union toespraak in het Europees Parlement van de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, stond deze week de energiecrisis centraal. Haar voorstel om overwinsten van energiebedrijven snel af te willen gaan romen en deze terug te geven aan consumenten en het MKB, die nu lijden onder torenhoge energieprijzen, is niet verrassend maar wel fundamenteel en zo nog niet eerder voorgekomen.

Het hing al een aantal weken in de lucht en gelekte documenten gaven in de voorbijgaande dagen al een goed beeld van de plannen die de Commissie afgelopen dinsdag publiceerde. De officiële aankondiging van de energiemaatregelen in de ‘State of the Union’ was meer een formaliteit dan ‘breaking news’. Opvallend was dat de Commissie voorlopig geen voorstel doet over het instellen van een prijsplafond op (Russisch) gas.

Afgelopen Woensdag heeft de Europese Commissie een voorstel gepubliceerd om producten gemaakt met dwangarbeid te weren van de Interne Markt. Dit voorstel- vorig jaar tijdens de State of the Union aangekondigd- is al lang een wens van het Europees Parlement.

De Europese Commissie wil, dat meer wordt geïnvesteerd in opleiding en bijscholing van mensen om de tekorten op de arbeidsmarkt tegen te kunnen gaan. Daarbij moeten vooral bedrijven aangeven aan welke scholing van werknemers zij behoefte hebben.

In de State of the Union is een breed scala aan beleidsonderwerpen aangehaald door Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. In dit artikel is per onderwerp beknopt uiteengezet welke ontwikkelingen er plaatsvinden per beleidsterrein.

Telewerken is een al langer bestaande trend, maar is door de Coronapandemie in een stroomversnelling geraakt. In deze bijdrage wordt ingegaan op de Europese ontwikkelingen op sociaal gebied, met onder meer aandacht voor het Right to Disconnect en telewerken.

De Europese Unie dient wereldwijd toonaangevend te worden op het gebied van nieuwe technologie en innovatie. Om deze doelstelling te verwezenlijken heeft de Europese Commissie op 5 juli een nieuwe Europese innovatieagenda gepresenteerd. In deze bijdrage wordt de manier waarop de Commissie dit in de praktijk wil brengen uiteengezet.

Na de presentatie van de ‘Green Deal’ in december 2019 heeft de Commissie niet stilgestaan om met nieuwe beleidsraamwerken te komen en met herzieningen van bestaande en publicatie van nieuwe wet- en regelgeving om zo invulling te geven aan de overkoepelende doelen die zijn oorsprong vinden in de ‘Green Deal’. Voor het najaar van 2022 kunt u onder andere de volgende highlights verwachten van de Europese Commissie.

De Europese energieministers hebben tegen verwachting in een akkoord bereikt over Europese regels over gasbesparing. Het originele voorstel van de Commissie is echter wat ambitie betreft behoorlijk uitgekleed en tevens zijn er verschillende uitzonderingen toegevoegd.

De Commissie signaleert dat 81% van de habitattypen in de EU in slechte staat verkeert en komt daarom met een nieuwe verordening die gericht is op natuurherstel en die lidstaten verplicht om herstelmaatregelen te treffen. Het doel van de verordening staat niet ter discussie, maar een heldere formulering is van groot belang om een gelijk speelveld en juridische zekerheid te behouden.

Op 14 juni hebben twee Europese parlementaire commissies tegen een motie gestemd om nucleaire energie en gas te betrekken in de groene taxonomie. Dat is een zorgelijke ontwikkeling, aangezien gas en nucleaire energie een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de groene transitie zonder de betaalbaarheid en de haalbaarheid uit het oog te verliezen.

Op vrijdag 17 juni heeft de Europese Raad het voorstel voor het International Procurement Instrument (IPI) goedgekeurd, nadat het Europees Parlement er een week eerder ook voor heeft gestemd. Het IPI is bedoeld om bedrijven uit landen met een gesloten aanbestedingsmarkt te weren van de Europese aanbestedingsmarkt

Op 8 juni stemde een meerderheid van de Europarlementariërs tegen het conceptrapport over de herziening van het ETS omdat het niet ambitieus genoeg was. Gezien het grote belang van dit dossier is er op 22 juni alsnog een compromis gesloten. Hoewel nog steeds niet iedereen tevreden is, biedt de positie van het Parlement een goede basis voor verdere discussies.

De Europese Commissie introduceerde een voorstel voor een European Health Data Space, waarmee personen meer controle en toegang krijgt tot individuele gezondheidsdata en deze kunnen delen met zorgaanbieders naar keuze binnen de EU. Daarnaast regelt de EHDS ook het (her)gebruik van gezondheidsdata voor onderzoek en innovatie.

Tijdens de plenaire vergaderingen van Juni in Straatsburg en Brussel zijn meerdere transportonderdelen van het Fit for 55 pakket aangenomen door het Europees Parlement. Dit pakket betreft onder meer CO2-standaarden voor lichte voertuigen, een herziening van het ETS voor luchtvaart en de introductie van een ETS voor de maritieme sector en wegvervoer.

De komende vier weken komen de staats-en regeringsleiders van de EU landen liefst twee keer bijeen om afspraken te maken over het Europese beleid dat zij willen voeren met betrekking tot de oorlog in Oekraïne, de effecten daarvan op energie en grondstoffen, sancties, het klimaatbeleid en de naweeën van de Covid-crisis. Ook is de Commissie met een groot energiepakket gekomen, REPowerEU, dat verduurzaming moet versnellen om sneller afhankelijk van Rusland te worden, en bereidt het een interne markt crisisinstrument voor, dat verstoringen zoals die zich voordeden tijdens de Covid-crisis moet voorkomen. Lees meer hierover in de Brusselblog!