Blik op Europa

Er zijn toenemende zorgen over het concurrentievermogen van Nederland en de Europese Unie. Deze zorgen komen niet in de laatste plaats door de toenemende regeldruk en afwijkende nationale regelgeving van Europese normen. Zowel de Commissie als het kabinet komen met initiatieven om het ondernemersklimaat beter te beschermen in het wetgevingsproces.

Je zou het bijna vergeten, maar sinds 2020 zijn de Europese begrotingsregels opgeschort. Dat begon om zeer logische redenen, omdat toen Europese regeringen alles op alles moesten zetten om hun economieën overeind te houden terwijl zij de lockdowns hadden aangekondigd. Op dat moment werd het onmogelijk en immoreel geacht om elkaar te gaan wijzen op elkaars financiële huishoudboekjes. Vervolgens vond de Russische inval in Oekraïne begin dit jaar plaats met alle economische gevolgen van dien.

Met het naderende einde van het Tsjechische voorzitterschap liggen er nog een paar belangrijke sociale issues op het bord van de Europese instellingen. Eind oktober bereikte de Raad een compromis over het voorstel van de Europese Commissie voor een regeling voor platformwerk. Waar de Commissie uitging van vijf criteria met een weerlegbaar rechtsvermoeden voor de kwalificatie van hetzij werknemer, hetzij platformwerker, kwam de Raad met twee extra criteria. Eerder hadden zeven lidstaten, waaronder Nederland, het standpunt ingenomen, dat er juridische duidelijkheid moet zijn over het zijn van platformwerker of werknemer.

Met het Fit for 55-pakket heeft de Europese Commissie grote stappen gezet om de CO2-uitstoot van onder andere de transportsector te verminderen. CO-2 is echter niet het enige dat voertuigen uitstoten. Op 9 november heeft de Europese Commissie de Euro 7 richtlijn uitgebracht, die de niet-CO2-uitstoot van het wegvervoer reguleert.

Begin oktober vond er een Europees unicum plaats. Het was de allereerste bijeenkomst van de Europese Politieke Gemeenschap. De Tsjechische hoofdstad Praag was gastheer van een initiatief van Emmanuel Macron: 44 landen uit Europa samen te laten optrekken om de grote grensoverschrijdende problemen te bespreken.

De eerste ronde van de Europese Politieke Gemeenschap, twee weken terug in Praag, was een groot succes. Niet zozeer omdat er grote beslissingen werden genomen. Wel omdat, met uitzondering van de agressieve regimes van Rusland en Belarus, alle Europese regeringsleiders eindelijk eens met elkaar aan tafel zaten.

De inkt van de vorige noodverordening is nog maar net opgedroogd, maar het volgende pakket aan maatregelen is de printer alweer uitgevlogen. Nadat de energieprijzen in de herfst van 2021 begonnen te stijgen heeft de Commissie verschillende mededelingen en wetgevende voorstellen gepubliceerd.

Dinsdag 18 oktober heeft de Europese Commissie haar beleidsdoelstellingen voor 2023 gepresenteerd. Op basis van de zes prioriteiten van de Commissie-Von der Leyen zijn er 43 beleidsdoelstellingen voor 2023 vormgegeven. Kantoor Brussel van VNO-NCW en MKB-Nederland heeft per beleidsdossier een beknopte analyse en vooruitblik geschreven.

Op 28 september heeft de Europese Commissie een tweetal voorstellen gepubliceerd: een herziening van de Product Liability Directive (PLD) en een nieuw voorstel voor een AI Liability Directive (AILD). De herziening van de PLD voorziet in een modernisering van de bestaande Europese aansprakelijkheidsregels die dateren uit 1985.

Kritieke grondstoffen zoals kobalt, lithium en grafiet zijn het ‘nieuwe goud’. Deze stoffen zijn essentieel voor de energietransitie omdat zij bijvoorbeeld worden toegepast in windmolens, batterijtechnologie en zonnepanelen. Juist deze grondstoffen kennen een kwetsbare toeleveringsketen, met gevolgen voor de strategische autonomie van de EU. Daar wil de Europese Commissie verandering in brengen.

Op 19 september 2022 heeft de Europese Commissie haar voorstel voor een Interne Markt Noodinstrument gepubliceerd. Het voorstel heeft niet enkel als doel om de interne Europese grenzen zoveel mogelijk open te houden tijdens een crisis. Het bevat ook vergaande, en mogelijk contraproductieve, bevoegdheden voor de Commissie om in te grijpen in de toeleveringsketens van bedrijven.

De Commissie is van plan aardig wat fundamentele (niet-)wetgevende initiatieven op het financieel-economische vlak te ontplooien in het laatste jaar voor de Europese verkiezingen.

De Europese Commissie heeft doelstellingen geformuleerd om armoede in de Europese Unie tegen te gaan. Zij stelt dat er in 2021 in de EU bijna 95,5 miljoen mensen het risico liepen op armoede en sociale uitsluiting. In 2030 moet het aantal mensen in de EU dat in armoede verkeert met 15 miljoen zijn afgenomen, waarvan tenminste 5 miljoen kinderen. Werk en blijvend leren zijn daarbij de belangrijkste middelen om armoede te voorkomen.

De jaarlijkse ‘State of the European Union’, de ‘troonrede’ van de voorzitter van de Europese Commissie bij de opening van het Europese parlementaire jaar, was gisteren uitgesproken politiek. Ursula von der Leyen viel direct met de deur in huis: de eerste zin snijdt de oorlog in Oekraïne aan. Ze wees haar gehoor op het zware weer dat voor ons ligt maar hamerde erop dat de oorlog tegen ónze energie, ónze economie, ónze waarden en ónze toekomst gericht is, een aanval van de autocratie op de democratie. Daarom is er alleen plaats voor vastberadenheid, niet voor ‘appeasement’.

De speciale aandacht van Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen voor het MKB kan op onze volle steun rekenen. De VVD heeft de Commissie meermaals opgeroepen om de ruggengraat van onze economie zoveel als mogelijk ondersteunen en tegelijkertijd de ruimte geven om te groeien.

We kampen met de hoogste inflatie sinds de Tweede Wereldoorlog. Mensen weten niet meer hoe ze hun boodschappen, energie en rekeningen moeten betalen. Von der Leyen heeft hier nauwelijks oog voor.