Als je je ’s ochtends aankleedt sta je er waarschijnlijk niet bij stil: de meeste kleding die je draagt maakt de textielindustrie natuurlijk van stof. En die stof bestaat weer uit draad. Maar wie maakte het draad vroeger? In de serie Het zit erop: de spinster.
Tegenwoordig wordt dat draad mechanisch in fabrieken gesponnen, maar vroeger gebeurde dat met de hand. Zoals deze thuisspinster op de foto laat zien, waarschijnlijk aan het begin van de twintigste eeuw. Van de pluk wol in haar linkerhand spint ze op dit middeleeuwse model van een spinnewiel een draad. Dat draad kon worden gemaakt van bijvoorbeeld katoen, wol of vlas. Met de rechterhand draait ze aan het grote wiel. Een ingewikkeld werkje, draaien en er tegelijkertijd voor zorgen dat de draad op spanning blijft.
Het zit eropVroeger bepaalden ze het straatbeeld, vertrouwde ondernemers als de voddenboer, de schillenboer met zijn paard en wagen of de scharensliep. Zon, regen, wind, barre kou: altijd onderweg om brood op de plank te krijgen. Vaak zijn ze verdwenen zonder dat je het goed en wel door had. Ingehaald door de vooruitgang. De werkzaamheden worden nu machinaal gedaan, of het gebeurt zelfs helemaal niet meer. Of zou het toch...? Forum maakt een serie over de (bijna) verdwenen ambachten. Deel 17: de spinster.
Extra inkomsten
Het spinnen werd al gedaan in de steentijd. Het begon met een spintol of een spinsteentje, pas later werd het spinnewiel uitgevonden. Het met de hand spinnen was tot ongeveer 1800 heel belangrijk voor de stedelijke linnen- en lakennijverheid.
Het gebeurde vaak dat vrouwen het spinnen oppakten uit armoede, omdat de boerderij waar ze woonden niet voldoende opbracht om van rond te komen of om er in de winter het inkomen mee aan te vullen.
Tekst gaat verder na de foto