Blik op Europa

Een akkoord over Europese due diligence wetgeving (CSDDD) is voorlopig helaas nog niet bereikt. Vanaf het begin van dit traject hebben wij ons uitgesproken voor Europese due diligence regels omdat een zó door en door internationale materie als ketentransparantie alleen op Europees niveau zinvol geregeld kan worden. De tijd begint echter te dringen. Als men niet begin maart voor dit voorstel stemt, lukt het waarschijnlijk niet meer om dit dossier nog voor de verkiezingen af te ronden. Dit is niet wat het Nederlandse bedrijfsleven wil.

Er is een akkoord bereikt over de herziening van de EU-begrotingsregels. Deze nieuwe overeenkomst vormt een essentiële stap in het aanpassen van de huidige begrotingsregels aan de nieuwe realiteit waarmee de EU wordt geconfronteerd, zoals een hoge schuldenlast en economische onzekerheid, die mede zijn ontstaan door de corona- en energiecrisis.

Eurocommissaris Wopke Hoekstra heeft op 6 februari een aanbeveling gepubliceerd om de uitstoot van broeikasgassen in 2040 met 90 procent te verminderen ten opzichte van 1990. Het voorgestelde klimaatdoel voor 2040 is een aanscherping van het huidige Europese klimaatbeleid.

Dit is de eerste Blik op Europa in het net begonnen Europese verkiezingsjaar. In Brussel wordt koortsachtig gewerkt om de laatste wetgeving af te ronden voordat het Europese Parlement zich over twee maanden helemaal op de campagne gaat richten. Er liggen nog heel belangrijke voorstellen op tafel, waaronder de Europese wetgeving voor maatschappelijk verantwoord ondernemen.

De EU en China voeren jaarlijks overleg met elkaar over maatregelen die leiden tot betere arbeidsomstandigheden. Afgelopen 11 en 12 december vond alweer de 13e dialoog plaats in Beijing. Deze dialoog over veiligheid op het werk is een voorbeeld van hoe in de complexe relatie tussen de EU en China ook verdere samenwerking vorm kan krijgen. Het veiligheidsbewustzijn is inmiddels groot, de Chinese bedrijven nemen de Europese methodiek van veilig werken over.

Deze maand wordt in het Europees Parlement gestemd over het ontwerp rapport op het ‘Green Claims’ voorstel. Dit voorstel moet greenwashing door bedrijven tegen gaan. Het is goed dat er meer onderbouwing komt van claims en dat deze ook gecontroleerd kunnen worden maar er wordt momenteel onvoldoende rekening gehouden met dat de last voor bedrijven om een claim te onderbouwen te hoog wordt.

Han ten Broeke, voorzitter van de programmacommissie voor het VVD verkiezingsprogramma

De Europese Raad en het Europees Parlement hebben een akkoord bereikt over de herziening van de richtlijn inzake industriële emissies (IED) en de verordening tot oprichting van een portaal voor industriële emissies (IEP). De herziening streeft ernaar de energie-efficiëntie, de circulaire economie en de decarbonisatie te bevorderen. Er ligt nu een ambitieus kader om schadelijke emissies terug te brengen dat aandacht besteed aan mogelijke crossmedia-effecten.

Tom Berendsen, lid van het Europees Parlement voor CDA/EPP en lijsttrekker van het CDA voor de Europese verkiezingen

Michiel Hoogeveen, lid van het Europees Parlement voor JA21/ECR: De digitale euro een oplossing is op zoek naar een probleem. Alle zogenaamde voordelen hebben wij namelijk al met chartaal of giraal geld. In het huidige betalingslandschap is er simpelweg geen business case voor een digitale euro. Het zal verwarring veroorzaken bij mensen en op de financiële markten. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er centrale banken zijn die de introductie ervan herzien of uitstellen.

Paul Tang, lid van het Europees Parlement voor PvdA/S&D: De digitale euro is essentieel voor de monetaire soevereiniteit van Europa en daarmee voor de stabiliteit van het financiële systeem. Het biedt bovendien kansen: momenteel domineren buitenlandse, vooral Amerikaanse betaalbedrijven het Europese betaalverkeer. De PvdA pleit voor een digitale euro die voor betalen én sparen kan dienen, dat laatste zorgt voor meer concurrentie tussen banken en betere doorrekening van rentetarieven aan klanten. Daarnaast spelen ook andere overwegingen als privacy een rol.

Voor u ligt een extra dikke Kerst-editie van de Blik op Europa. Dat is op zich niet verwonderlijk. De huidige Europese Commissie is bezig een massieve beleidsagenda af te ronden, zoals Sigrid Johannisse, hoofd van de Economische en Klimaatafdeling van de Permanente Vertegenwoordiging bij de EU, in haar bijdrage voor deze Blik ook aangeeft. Op vier brede beleidsterreinen – vergroening, digitalisering, strategische autonomie en sociaal beleid – heeft de Commissie een reeks initiatieven genomen om de EU voor te bereiden op de toekomst en tegelijkertijd Europese waarden te verankeren.

De discussie rond Artificial Intelligence (AI) houdt de gemoederen in Brussel al enkele maanden bezig. Op 8 december werd er, na maanden onderhandelen en drie opeenvolgende marathonsessies tussen het Europees Parlement, de Raad van de EU en de Europese Commissie, een politiek akkoord bereikt op de AI Act.

Van 1 januari tot 30 juni 2024 zal België het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie bekleden. Dit zijn de prioriteiten van België en VBO tijdens het Raadvoorzitterschap.

Op 1 december 2023 bood minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot namens het Kabinet de ‘Staat van de Unie 2024’ aan de Voorzitter van de Tweede Kamer aan. In de Staat van de Unie beschrijft het kabinet elk jaar de Europese agenda vanuit Nederland perspectief en geeft daarbij aan welke Europese dossiers prioriteit hebben. Hieronder volgt een korte uiteenzetting van de boodschap die door de Staat van de Unie 2024 heen klinkt.

De afgelopen weken zijn, in aanloop naar het Kerstreces en de verder de Europese Verkiezingen van volgend jaar, enkele concrete stappen gezet richting een akkoord omtrent de European Health Data Space (EHDS). De EHDS, die hoopt de uitwisseling van data in de gezondheidszorgsector te verbeteren, zou een van de eerste uitwerkingen van zogenaamde ‘data spaces’ worden van de Commissie.